2 Nisan 2019 Salı

Fince Test 7 Cevaplar

Fince Test 7 testimizde, bloga ilk başladığım zamanlarda yazmış olduğum Fince faydalı ifadeler yazısındaki cümlelerde partitif (partitiivi) halde bulunan kelimeleri ve bunların nominatif halini bulacaktık. Partitifleri koyulaştırdım, nominatiflerini de alta yazdım.
  1. Missä on vessa: Tuvalet nerede? 
  2. En puhu suomea: Fince bilmiyorum (konuşmuyorum)
  3. Kiitos paljon: Çok teşekkürler 
  4. En tiedä: Bilmiyorum
  5. Hyvää päivää: İyi günler 
  6. Hyvää huomenta: İyi sabahlar 
  7. Hyvää iltaa: İyi akşamlar 
  8. Mitä kuuluu: Ne haber? 
  9. Mikä sinun nimesi on: Senin adın nedir? 
  10. Rakastan sinua: Seni seviyorum 
  • suomi: Fince
  • hyvä: iyi
  • päivä: gün
  • huomen: sabah
  • ilta: akşam
  • mikä: ne
  • sinä: sen
Gördüğünüz gibi, Fince "seni seviyorum" derken kullandığımız sinua kelimesi Türkçeye "seni" olarak çevrilmekle birlikte ismin i hali değil, Fincedeki partitif halidir.

İpucu: Mikä nedir, mitä nedir diye bakıyorum, ikisi de "ne" demektir diye geçiyor çok yerde. Doğru ama, mitä meğer partitifmiş. Bir soru kelimesinin de partitifi olabileceğini öğrenmiş olduk. O zaman, partitifle ilgili bir sonraki teste bakayım.

31 Mart 2019 Pazar

Fince Tip 1 fiil çekimlerine devam

Bu yazının konusu Fince Tip 1 fiil çekimlerindeki harf değişiklikleri.


Fincede, Tip 1 fiillerin çekiminde kuvvetli ünsüzler zayıf ünsüzlere dönüşüyor. Türkçede de benzer şekilde sert ünsüzler, yumuşak ünsüzler var ama Fincedekiler bunlarla aynı olmadığı için ben kendimce bunlara kuvvetli ünsüzler ve zayıf ünsüzler dedim. Fince Tip 1 fiil çekimleri yazısında hem bu tip fiillerin normal çekimlerini hem de T harfinin düştüğü bir örneği görmüştük, şimdi bu değişiklik konusunu detaylı olarak görelim.

T, TT, K, KK, NT ve RT harflerinin bulunduğu fiillerin çekiminde bu kuvvetli ünsüzler zayıf ünsüzlere dönüşüyor. Aşağıda özetliyorum fakat bakıyorum da, pek bir şey anlaşılmıyor. En iyisi, sonrasında örnek fiiller vermek. 
  • T harfi D oluyor
    • Bu durum Türkçede de bazı fiillerde var: gitmek→giderim 
  • TT varsa tek T oluyor
  • K harfi düşüyor
  • KK varsa tek K oluyor
  • NT varsa NN oluyor
  • RT varsa RR oluyor
Bu düşenler, değişenler yani zayıflayanlar 3. tekil ve 3. çoğul şahıs haricindekiler. Üçüncü tekil ve çoğul şahıs çekimleri kuvvetli harflerle yani fiil kökündeki harflerle yapılıyor, değişmiyor. 


odottaa
nukkua
alkaa
kaataa
lentää
ymmärtää
T düştü
K düştü
K düştü
TD
NT→NN   
RT→RR
zayıf
odotan
nukun
alan
kaadan
lennän
ymmärrän
zayıf
odotat
nukut
alat
kaadat
lennät
ymmärrät
kuvvetli
odottaa
nukkuu
alkaa
kaataa
lentää
ymmärtää
zayıf
odotamme
nukumme
alamme
kaadamme
lennämme 
ymmärrämme
zayıf
odotatte
nukutte
alatte
kaadatte
lennätte
ymmärrätte
kuvvetli
odottavat
nukkuvat
alkavat
kaatavat
lentävät
ymmärtävät

beklemek
uyumak
başlamak
dökmek
uçmak
anlamak

Fiil tipleriyle ilgili sonraki yazım Fince Tip 2 fiil çekimleri.

Yazıda geçen Fince kelimeler ve Türkçe karşılıkları:


·       odottaa: beklemek
·       kaataa: dökmek
·       nukkua: uyumak
·       lentää: uçmak
·       alkaa: başlamak
·       ymmärtää: anlamak

29 Mart 2019 Cuma

Fince Tip 2 fiil çekimleri

Bu yazının konusu Fince Tip 2 fiillerin çekimi ile ilgili kurallar.


Tip 1 Fiil çekimlerini öğrenenler için Tip 2 fiil çekimlerini öğrenmek çok kolay fakat o yazıyı yazalı neredeyse bir buçuk yıl olmuş. Tip 2 fiiller -da/-dä ile biten fiiller oluyor. Fiil kökünü bulmak için bunları kaldırıyoruz. Kişi eklerimizi de fiil kökünün arkasına koyuyoruz. Hemen karnımızı doyurup başlayalım:

syödä: yemek 
  • minä syön: yerim 
  • sinä syöt: yersin 
  • hän syö: yer 
  • me syömme: yeriz 
  • te syötte: yersiniz 
  • he syövät: yerler 
Bu durumda, syödä fiilinin kökü syö. Fiil kökünün yanına koyduğumuz kişi eklerini koyulaştırılmış olarak görebilirsiniz fakat, üçüncü tekil şahsa baktığımızda koyulaştırılmış bir yer göremiyoruz. İşte Tip 2 fiillerin olayı bu. Tip 1 fiillerde 3. tekil şahıs çekimini yaparken, fiil kökü hangi harfle bitiyorsa yanına o harften bir tane daha koyuyorduk, Tip 2 fiillerde koymuyoruz. Bu kadar.

Yazıyı çok kısa kesmeye gönlüm razı olmadı, bari Tip 2 fiillere birkaç örnek daha vereyim, fiil kökünü bulayım, altlarına da geniş zaman çekimlerini yazayım: 
  • käydä→käy
    • käyn, käyt, käy, käymme, käytte, käyvät
  • myydämyy
    • myyn, myyt, myy, myymme, myytte, myyvät
  • tuodatuo
    • tuon, tuot, tuo, tuomme, tuotte, tuovat
  • voidavoi
    • voin, voit, voi, voimme, voitte, voivat
  • ikävöidäikävöi
    • ikävöin, ikävöit, ikävöi, ikävöimme, ikävöitte, ikävöivät
Bundan sonra Tip 3 fiil çekimleri geliyor. Fince otuz fiil yazımdaki fiillerin hangileri Tip 2, ona da bakabilirsiniz. Yalnız, Tip 2 görünümlü ama çekimleri kurala uymayan iki fiil var o listede: nähdä ve tehdä. Çekimlerini geçmiş zaman ve şimdiki zaman fiil çekimleri ile ilgili yazımda görebilirsiniz.

Yazıda geçen Fince kelimeler ve Türkçe karşılıkları:


  • käydä: ziyaret etmek 
  • myydä: satmak 
  • tuoda: getirmek 
  • voida: yapabilmek, edebilmek 
  • ikävöidä: özlemek, eksikliğini duymak 

Son güncellediğim yazım

Bilinen Geçmiş Zaman-Imperfekti

Bu yazının tamamını  Imperfekti-Bilinen Geçmiş Zaman | Keyfimce Fince (wordpress.com)  adresinde bulabilirsiniz. Bilinen geçmiş zaman fiil ç...