19 Ocak 2018 Cuma

Fince emir kipi

Fince emir kipinin bizdekinden çok da farkı yok, biz fiilin mastar halinden -mek, -mak eklerini çıkarınca emir kipini oluşturmuş oluyoruz. Fincede de olumlu emir kipini oluşturmak için, birinci tekil şahıs çekiminin sonundaki "n" harfini çıkarıveriyoruz, bu kadar basit. 

Olumsuz emir kipi için de olumlu emir kipinin
başına älä koyuyoruz. Älä, bizdeki "me" "ma" oluyor. 

s
anoa: söylemek 

  • sanon:birinci tekil şahıs: (söylerim) 
  • sano! söyle! 
  • älä sano! söyleme 
istua: oturmak 
  • birinci tekil şahıs: istun (otururum)
  • istu! otur 
  • älä istu! oturma 
Çoğul emir kipi yapmak için fiilin mastar halindeki köküne -kaa veya -kää ekliyoruz. 

Çoğul olumsuz emir kipi
için de başa
älkää koyup fiilin mastar halindeki köküne -ko veya -kö ekliyormuşuz. Bir deneyeyim bakayım, oluyor mu?

m
ennä: gitmek (bir yere) 
  • menkää! gidin 
  • älkää menkö! gitmeyin 
tulla: gelmek 
  • tulkaa! gelin 
  • älkää tulko! gelmeyin 
Oluyormuş. Oluyormuş da, sağa sola emirler yağdırmak aslında biraz kaba oluyor. Emir kipini nazik bir biçimde ifade etmek için başka ifadeler varmış. Onları öğreninceye kadar, emir kipindeki cümlenin sonuna "kiitos" ekleyerek, ses tonumuzu yumuşak tutarak filan idare edebiliriz diye düşünüyordum ama öyle değilmiş.  

Fince otuz fiil başlıklı yazıma bir göz atın isterseniz, oradaki fiilleri emir kipinde çekebiliyor musunuz. Fince çok faydalı ifadeler 1-25 ve bunu takip eden Fince çok faydalı ifadeler 26-50 başlıklı yazılarıma bakın, hangi ifadeler emir kipindeymiş, hangi fiillerle ne istenmiş? 

Son güncellediğim yazım

Bilinen Geçmiş Zaman-Imperfekti

Bu yazının tamamını  Imperfekti-Bilinen Geçmiş Zaman | Keyfimce Fince (wordpress.com)  adresinde bulabilirsiniz. Bilinen geçmiş zaman fiil ç...