Fincede Genitif Halin Oluşturulması

Fincede Genitif yani Genetiivi halin oluşturulması

Bu halin esas eki -n harfi olmakla beraber kelimelerin sonundaki harflere göre bazı değişiklikler yapıldıktan sonra -n eklenebiliyor. Bunlarla ilgili gruplandırmayı ve ilgili örnekleri aşağıda bulabilirsiniz. Ünlü uyumu ve ünsüz değişimi kuralları da geçerli. Her gruptan birkaç kelimeyi ve genitif halini ezberlerseniz başka kelimelerle karşılaştığınızda bunları genitif yapabilir veya genitif haldeki bir kelimeyle karşılaştığınızda bu kelimenin yalın halini belirleyebilirsiniz.

Sesli harfle biten kelimeler

• -a/-ä, -u/-y, -o/-ö ile biten kelimelerin sonuna -n ekleniyor.
  • kala-kalan: balık-balığın
• Sonunda -e olan kelimelere bir -e daha eklendikten sonra -n ekleniyor.
  • huone-huoneen: oda-odanın
• Sonunda -i olan yeni kelimelere -n ekleniyor.
  • kahvi-kahvin: kahve-kahvenin
• Sonunda -i olan eski kelimelerde -i harfinin yerini -e alıyor ve sonra -n ekleniyor (-si ile biten kelimeler hariç).
  • suomi-suomen: Finlandiya-Finlandiya’nın
• Sonunda -si olan eski kelimelerde -si yerine -de geliyor ve sonra -n ekleniyor.
  • vesi-veden: su-suyun
  • uusi-uuden: yeni-yeninin
  • vuosi-vuoden: yıl-yılın

Sessiz harfle biten kelimeler

-in

• Sonunda -in olan kelimelerde -in yerine -imen geliyor.
  • puhelin-puhelimen: telefon-telefonun

-as/äs veya -is

• Sonunda -as olan kelimelerde -as yerine -aan geliyor.
  • taivas-taivaan: gökyüzü-gökyüzünün
• Sonunda -is olan kelimelerin bir kısmında -is yerine -iin ekleniyor.
  • saalis-saaliin: av-avın
  • valmis-valmiin: hazır-hazırın

-us/-ys

• Sonunda -us/-ys olan bir grup kelimede -us/-ys yerine -uden geliyor. Bunlar sıfattan türetilmiş olan kelimeler.
  • ystävyys-ystävyyden: arkadaşlık-arkadaşlığın

-is veya -os/ös veya -us/-ys

• Sonunda -is olan kelimelerin bir kısmında -is yerine -iksen geliyor.
  • roskis-roskiksen: çöp tenekesi-çöp tenekesinin
  • jänis-jäniksen: yabani tavşan-yabani tavşanın
• Sonunda -os/-ös olan kelimelerde –os yerine –oksen geliyor.
  • ostos-ostoksen: alışveriş-alışverişin (satın alınan mal)
• Sonunda -us/-ys olan bir grup kelimede -us/-ys yerine -uksen geliyor.
  • vastaus-vastauksen: cevap-cevabın
  • kysymys-kysymyksen: soru-sorunun

-ut/-yt

• Sonunda -ut/-yt olan bir grup kelimede -ut/-yt yerine -een geliyor. Bunlar genellikle bir fiilden türetilen kelimeler.
  • väsynyt-väsyneen: yorgun-yorgunun
• Sonunda -ut/-yt olan bir grup kelimede ise -ut/-yt yerine -uen/-yen geliyor.
  • ohut-ohuen: ince-incenin      
  • lyhyt-lyhyen: kısa-kısanın

-nen

• Sonunda -nen olan kelimelerde -nen yerine -sen ekleniyor.
  • nainen-naisen: kadın-kadının
  • suomalainen-suomalaisen: Fin-Fin’in

-ton veya -tar

• Sonunda -ton olan kelimelerde -ton yerine -ttoman geliyor.
  • rahaton-rahattoman: parasız-parasızın
• Sonunda -tar olan kelimelerde -tar yerine -ttaren geliyor.
  • tytär-tyttären: kız-kızın

Sessiz harfle biten yabancı isimler ve dışarıdan alınmış kelimeler

• Kelimenin sonuna -in koyuluyor. 
  • Facebook-Facebookin
  • Ahmet-Ahmetin

Fincede Nasıl Kibarca Soru Sorulur

Bu yazıda karşımızdakinden nazik bir şekilde talepte bulunmak ve bir şeyi kibarca istemek için kurulacak soru cümlelerinin kalıbını öğreniyoruz.

Yazıyı Web sitemde de okuyabilirsiniz.

Voida fiilinden soru yapıp arkasına konuyla ilgili fiilin mastar hali getiriliyor.
Voinko istua tähän? ― Buraya oturabilir miyim?
Voitko auttaa minua? ― Bana yardım edebilir misin?
Voitko antaa sen? ― Onu verebilir misin?

Voida ve saada fiillerinden yaptığımız sorularda kelimenin içine sadece iki harf ekleyerek biraz daha kibar olabiliyoruz.
Voisitko auttaa minua? ― Rica etsem bana yardım edebilir miydin?
Voisitko antaa sen? ― Onu verebilir miydin?
Saisinko kaksi kuppia kahvia. ― İki fincan kahve alabilir miydim?

Bu eklediğimiz -si, fiillerde şart kipini oluşturan ek ama Finceye başlangıç aşamasında şart kipini değil bu kalıpları öğrenip kullanmak yeterli.

Fincede tekil ve çoğul

Bu yazının konusu bir örnek üzerinden Fincede ismin bütün hallerinde tekil ve çoğul.

Ayna kelimesinin tekil ve çoğul şekillerini ismin bütün hallerine göre aşağıda görebilirsiniz. Genel bir fikrimiz olsun. Normalde bir ismin bütün hallerini gösteren tablolar karşıma çıkınca, bu kadar şeyi ben nasıl öğreneceğim diye bana fenalık geliyor. Üstelik hepsi birbirine benziyormuş gibi gelmeye başlıyor. Diğer yandan, bunları öğrenebilmek için tek tek incelemek kadar, topluca görmek de gerekiyor. 

Dilbilgisi halleri

peili

1. nominatiivi: peili-peilit
2. genetiivi: peilin-peilien
3. partitiivi: peiliä-peilejä
4. akkusatiivi: peili/peilin-peilit 

Bulunma, yönelme ve ayrılma halleri:

1. inessiivi: peilissä-peileissä
2. elatiivi: peilistä-peileistä
3. illatiivi: peiliin-peileihin
4. adessiivi: peilillä-peileillä
5. ablatiivi: peililtä-peileiltä 
6. allatiivi: peilille-peileille

Diğer haller:

1. essiivi: peilinä-peileinä 
2. translatiivi: peiliksi-peileiksi 
3. abessiivi: peilittä-peileittä 
4. instruktiivi: tekil yok-peilein 
5. komitatiivi: tekil yok-peileine-+iyelik eki

Bunlardan, partitiivi halin çoğulu ile ilgili bir yazıyı ve bir testi blogumda bulabilir, çoğul etiketine tıklayarak konuyla ilgili başka ne varmış diye bakabilirsiniz. Yukarıdaki hallerle ilgili hiç bilginiz yoksa partitif etiketine tıklayabilir, Fince nereden, nerede, nereye başlıklı yazımı okuyarak da bulunma, yönelme ve ayrılma halleri ile ilgili fikir edinebilirsiniz. 

Fince temel renkler

Bu yazıda Fince temel renkleri ve renklerle ilgili bazı sıfat ve fiilleri öğreniyoruz.

Bu konuyu ve diğer konuları web sitemde de bulabilirsiniz: Fincede Renkler | Keyfimce Fince (wordpress.com)

Väriliidut

• valkoinen: beyaz 
• keltainen: sarı
• oranssi: turuncu
• vaaleanpunainen/pinkki: pembe 
• punainen: kırmızı
• vihreä: yeşil
• sininen: mavi
• violetti: mor 
• ruskea: kahverengi
• harmaa: gri
• musta: siyah

Fince renk (väri) ve renkler (värit) demişken, Türkçeye "renkli" olarak çevrilebilecek iki sıfatımız var sırada, fakat anlamları farklı, bunları açıklayayım:

• värikäs: renkli; canlı, belirgin ve değişik renkleri olan
• värillinen: renkli; siyah, beyaz ve gri dışındaki bir renkte olan

Türkçede toprak rengi, krem rengi gibi klasikleşmiş renk tarifleri vardır. Kendimiz de bir rengi ifade etmek için benzetmeler yapabiliriz, çiğ kıyma rengi mesela, benim şimdi aklıma geldi örnek ararken. İşte bu gibi durumlarda da aşağıdaki sıfat kullanılıyormuş. 

• värinen: renginde 

Bu sıfatın kullanımına Wiktionary'den bir örnek, kypsän kirsikan värinen: olgun kiraz renginde. İpucu: Kirsikka bu durumda kirsikan olarak genitif yani genitiivi halde kullanılıyor. Böylece aslında kiraz renginde değil, kirazın renginde demiş oluyoruz. Sıfatlar da isimle aynı halde bulunmak zorunda olduğundan, kypsä da genitif halde kullanılarak kypsän oluyor. Sonuçta, "olgunun kirazın renginde" demiş oluyoruz.

Son sıfatımız yine bir ipucu ile birlikte geliyor. İpucu: Kelimelerin sonuna -ton ve ünlü uyumuna göre gerekirse -tön ekleri getirilerek bir şeyin yokluğunu belirten kelimeler yapılabiliyor.

• väritön: renksiz

Renklerle ilgili iki de fiilimiz var. Bunların şimdiki/geniş zaman ve geçmiş zaman* birinci tekil şahıs çekimlerini de verdim.

• värittää: renklendirmek (soyut anlamda da, daha canlı, hoş hale getirmek)
• väritän, väritin
• värjätä: rengini değiştirmek
• värjään, värjäsin

Kahverenginin bazı tonlarının ve başka sıfatların olduğu bir test için tıklayınız.

*Zaman belirten kelimelerle birlikte kullanılan geçmiş zaman

Beş cümleyle kendimizi Fince tanıtmak

Adımızı, nereden geldiğimizi, nerede yaşadığımızı, yaşımızı ve ne iş yaptığımızı Fince söyleyelim: Nimeni on Ylli Ipana. Olen kotoisin Turkista. Asun Vaasassa. Olen 25 vuotias. Olen opettaja.

• Nimeni on Ylli Ipana: Benim adım Ylli Ipana ('dır)
• Olen kotoisin Turkista: Türkiye'denim
• Asun Vaasassa: Vaasa'da yaşıyorum
• Olen 25-vuotias: 25 yaşındayım
• Olen opettaja: Öğretmenim 

Opettaja yerine kendi işinizi, mesleğinizi koymak için biraz sözlük karıştırmanız gerekebilir. Onun dışındakilerle bir şekilde ilgili olan yazılarım da şunlar: Fince kişi zamirleri ve iyelik ekleri, Fince nereden, Fince Tip 1 fiil çekimleri, Fince sayılar 

Fince nereden

Bu yazının konusu Fincede nereden geldiğimizi söylemek.

Fincede nereden geldiğimizi söylemek için Türkçede -den/-dan ekler gibi, Fincede aynı amaçla kullanılan ekleri koymamız gerekiyor. Ayrılma ya da uzaklaşma ekleri de denen bu -den/-dan ekleri Fincede iki tip:

1. Fincesi elatiivi olup, Türkçe elatif diyeceğim ayrılma ekleri: -sta/-stä 
2. Fincesi ablatiivi olan ve ablatif de denebilecek ayrılma ekleri: -lta/-ltä
   

Ayrılma eklerini kullanarak nereden geldiğimizi söylemek:

• Üstü kapalı yerlerden gelişten söz ediyorsak elatif yani -sta/-stä ekliyoruz.
• Te tulitte sairaalasta: Onlar hastaneden geldiler 
• Me tulimme apteekista: Biz eczaneden geldik 
• He tulevat yökerhosta: Onlar gece kulübünden geliyorlar
• Açık alanlardan söz ediyorsak, geldiğimiz yerin sonuna ablatif yani -lta/-ltä eklerini koyuyoruz.
• Me tulemme bussipysäkiltä: Biz otobüs durağından geliyoruz 
• Sinä tulet kioskilta: Sen büfeden geliyorsun
  Bildiğiniz gibi, müşteri olarak büfenin içine giremeyiz. Bu nedenle, büfeden bir şeyler alıp gelmişsek -lta ekini koymamız gerekiyor. 
• Minä tulen torilta: Ben pazar yerinden geliyorum
• Geldiğimiz ülkeyi söylerken çoğunlukla elatif yani -sta/-stä ekliyoruz.
• Minä tulen Turkista: Ben Türkiye'den geliyorum
• Hän tuli Suomesta: O Finlandiya'dan geldi
• Te tulitte Englannista: Siz İngiltere'den geldiniz
• Bazı ülkelerden geliş -lta/-ltä ekleri koyularak ifade ediliyor. 
• Venäjä→Venäjältä
• Çeşitli şehir ve ada isimlerinin hangi eki aldığını görmek için missa-asut-tampereella-vai-helsingissa bağlantısına tıklayabilirsiniz. Aşağıdaki bilgileri de yine aynı bağlantıdan aldım.
• Bir sıfatla birlikte oluşturulmuş yer isimlerinde sıfat ayrı ek alıyor, diğer kelime ayrı ek alıyor. Önce Türkçe açıklayayım: Örneğin yer adı Eskişehir olsun; Eskişehir'den değil, Eskidenşehirden dememiz gerekiyor.
• Vanhaupunki→Vanhastakaupungista
•  ….ada, .....nehir, .....tepe gibi, sonu doğa ile ilgili kelimelerle biten bir yer adları ise buradan geldiğimizi çoğunlukla -lta/-ltä ekleriyle ifade ediyoruz.
  

Özellikle, -a/-ä, -o/-ö, -u/-y ile biten kelimelerde işimiz kolay, a, u o ile bitiyorsa -sta ya da duruma göre -lta diye yapıştırıyoruz hemen. Kelime ä, y veya ö ile bitiyorsa -stä ya da -ltä ekleyeceğiz. 

Fakat -e, -i, si ve -nen ile biten kelimelerde ekleri koymadan önceki harflerde bazı değişiklikler oluyor. İlaveten, kelimenin içinde ünsüz yumuşaması/değişmesi de olabiliyor. Bunlar ayrı bir yazının konusu, şimdilik örneklerle göz alışkanlığı edinmeye çalışalım:

· Englanti→Englannista · keskus→keskuksesta · Helsinki→Helsingistä · silta→sillalta · Turkki→Turkista · bussipysäkki→bussipysäkiltä · Suomi→Suomesta · kaupunki→kaupungista
Fincedeki ayrılma, bulunma ve yönelme ekleri için Fince nerede nereden nereye yazıma da bakabilirsiniz.

Yazıda geçen Fince kelimeler ve Türkçe karşılıkları:

· tulla: gelmek	· bussipysäkki: otobüs durağı
· Turkki: Türkiye	· kiosk: büfe
· Suomi: Finlandiya	· tori: pazar yeri
· Englanti: İngiltere	· kaupunki: şehir
· Mustameri: Karadeniz · apteekki: eczane · sairaala: hastane	· keskus→keskuksesta · yökerho: gece kulübü

Fince telaffuz

Tıklayın: Fince Telaffuz ve Fin Alfabesi | Keyfimce Fince (wordpress.com)
Bu konuyu ve Fince ile ilgili diğer konuları web sitemde de bulabilirsiniz.

Fincede harflerin okunuşunda bazı farklar var, bunları aşağıda açıklamaya çalıştım. Yalnız bu aşağıdakiler, harflerin kelime içindeki okunuşlarını gösteriyor. Fincede alfabenin okunuşu ayrı, mesela h harfine biz he diyoruz, onlar ho diyor, çok sevimli bence. Bakın en altta Fince alfabe ve örnek kelimeler için bir video var.

Ä, e ile a arası bir harf, æ hani şöyle şiveli bir "lahmacun" derken çıkan "A" gibi 

päivä: gün (Bu kelimeyi pæivæ diye okuyoruz)

J, Yi diye okunuyor alfabede. Tabii ki kelime içinde geçtiğinde, Y'den sonra yanındaki harfe göre devam ediyoruz. 

Hem Ä hem J içeren bir kelimeyi örnek vereyim: 

jää: buz (Yaa diye okuyun ama a harfleri öyle ağız dolusu değil)

Y, Ü diye okunuyor.

yksi: bir (üksi, vurguyu ilk hecede yapın) 

Fince okurken en çok lazım olacaklar bu üçü. Ötekileri bizim kelimelerimizi nasıl okuyorsanız öyle okuyun. Vurguları ilk hecede yapmaya çalışın. Kelimeleri yuvarlamayın, her harfin hakkını verin. Uzun görünen birçok kelime aslında bileşik kelime olduğu için, bildiğiniz kelimelerin sayısı arttıkça bileşik kelimelerin içinde bunları tanımaya başlayacaksınız. Böylece uzun kelimeleri telaffuz etmekte zorlanmaz hale geleceksiniz. Itsepalvelu gibi mesela; bilmezsek itsepal velu diye vurgulayabiliriz ama itse kendi demek, palvelu da hizmet demek. Bunları bilince 'self servis' olduğunu çıkarabiliyor ve itse palvelu olarak vurgulamamız gerektiğini anlıyoruz. 

Yalnız, kelimelere vurgu yapmakla inişli çıkışlı konuşmayı karıştırmamak lazım. Fince, monoton demeyelim de, düz konuşulan bir dil. Dudağımızın önüne yatay şekilde bir kağıt koyup, içinde -p, -s ve -k harflerinin bulunduğu kelimeleri, veya sadece bu harfleri, söylediğimizde, kağıdın titrememesi gerekiyormuş. Kısacası, harfleri patlatmamak gerekiyor.  

Alfabeyle ilgili olarak dikkatimi çeken birkaç noktayı aşağıda yazıyorum.

Ä harfini elle yazarken bu iki noktayı yatay çizgi gibi yaparsanız bu sizin özensiz olduğunuzu düşündüren bir durummuş. Diğer yandan, klavye kullanırken Ā harfini seçerseniz yanlış yapmış oluyorsunuz.

Å, İsveç O'su (ruotsalainen o). Evet harfin adı bu. Neyse artık, bizde de yumuşak g diye bir harf var sonuçta. İsveççe özel isimleri yazarken lazım oluyormuş. İsveççe Finlandiya'daki iki resmi dilden biri olduğu için alfabede bulunuyor.

B, F, pek kullanılmayan harfler, Finceye giren bazı yabancı kelimelerde var.
banaani (muz), asfaltti (asfalt)

C, Fincede bu harf yok ama bulunca duruma göre K veya S diye okuyorlar; alfabedeki okunuşu Se.

Şimdi, defalarca okumama karşın beni hala çok zorlayan bir kelime geliyor:

lyijytäytekynä: Türkçesini de tam bilmiyorum, mekanik kurşun kalem deniyor galiba, hani 0,5 olur, 0,7 olur... Haydi okuyalım:

lyi jy täyte kynä
lüi yü tӕüte künӕ

J, Y ve Ä ile başka kelimeler buldum:

• johtokyky: iletkenlik; okunuşu: yohtokükü
• jatkojohto: uzatma kablosu; okunuşu: yatkoyohto
• kasviöljy: bitkisel yağ; okunuşu: kasviölyü
• kehittynyt: gelişmiş; okunuşu: kehittünüt
• jyristä: gök gürültüsü; okunuşu: yüristæ

Diğer bazı kelimeler ve okunuşları:

• matka: seyahat; okunuşu: matka
• vesi: su; okunuşu: vesi
• lentokone: uçak; okunuşu: lentokone
• makuuhuone: yatak odası; okunuşu: makuuhuone
• tarkoituksenmukainen: amacına uygun; okunuşu: tarkoituksenmukainen

Bileşik kelimelerden ve vurgulamasından söz etmiştim ya, üstte de üç tane bileşik kelime var. Vurguyu alakasız yerde yapmamak için bu kelimeleri bölelim:

• lento: uçuş; kone: makine; lentokone: uçuş makinesi=uçak
• makuu: uyku; huone: oda; makuuhuone: uyku odası=yatak odası
• tarkoituksenmukainen, bunu bölüp anlatmak zor geldi. Kelimenin birinci kısmı tarkoituksen, ikinci kısmı mukainen.

Tabii ki kelimeleri bir Finli edasıyla telaffuz etmek için dinlemek de gerekiyor. Onun için siz en iyisi buradaki Fince kelimeleri kopyalayıp seslisözlük veya Google translate'in arama kutusuna yapıştırın, mikrofon simgesine tıklayarak dinleyin. Dinlediniz mi? Tamam o zaman, siz Fince okumayı söktünüz demektir. Artık ilk on Fince kelime bağlantısını tıklayıp oradaki kelimeleri yüksek sesle okuyabilirsiniz. Ya onlar ne yapsın, daha ı var, ş, ç var, ğ var! Peki Fince Türkçeye benzer mi?  

İlk 10 Fince kelime

Bu konuyu Web sitemde de bulabilirsiniz: Fince Temel İletişim | Keyfimce Fince (wordpress.com)

Bir ortama girince Fince merhaba: hei demek; size sunulan bir yiyeceği reddedecekseniz hayır, teşekkür ederim: ei, kiitos diyebilmek; kahve ikram edildiğinde evet, teşekkür ederim: kyllä, kiitos demek ve konuşulanlardan hiçbir şey anlamadan kırk beş dakika otursanız da, kalkarken hoşça kal: hei hei diyerek veda edebilmek işin başı.

Fincesini bilmediğiniz bir şeyi parmağınızla gösterip bu: tämä derken, annenizin "parmakla gösterilmez, ayıptır çocuğum" diyen sesini duyar gibi olacaksınız ama, istediğiniz şeyi gösterirken bir de teşekkür ederim: kiitos diye eklerseniz, bir süre idare edebilirsiniz. Birine yanlışlıkla çarptığınızda, insanların arasından geçmek istediğinizde veya bir şey sormak için birinin dikkatini çekmeye çalıştığınızda da affedersin: anteeksi dediğinizde nezaket kurallarını yerine getirecek kadar Fince biliyorsunuz demektir. Üçe kadar sayarak (yksi, kaksi, kolme) da bildiklerinizin bundan ibaret olmadığını gösterebilir ve sempati toplayabilirsiniz. 

Bunlar hafif kaldıysa Faydalı ifadeler daha ilginç gelebilir.

Yazıda geçen Fince kelimeler ve Türkçe karşılıkları:

• merhaba: hei
• hoşça kal: hei hei
• teşekkür ederim: kiitos
• affedersin: anteeksi 
• evet: kyllä (küllӕ diye söyleniyor)
• hayır: ei
• bu: tämä (ä harfi a ve e arası bir şekilde okunuyor, ӕ)
• yksi: bir (üksi)
• iki: kaksi
• üç: kolme

Daha çok Fince kelime öğrenmek isterseniz Memrise'da hazırladığım teste bakabilirsiniz. 

Hem Türkçede hem Fincede bulunan yabancı kelimeler

Web sitemde de okuyabilirsiniz.

Hem Türkçede Hem Fincede Bulunan Alıntı Kelimeler | Keyfimce Fince (wordpress.com)

Aşağıda, hem Türkçede hem Fincede benzer şekilde kullanılan bazı kelimeleri bulacaksınız. Harfleri çift olarak kullanarak bazı yabancı kelimeleri dillerine katmışlar. 

Türkçede de Fincede de Helsinki

• baari: bar
• filmi: film
• galleria: galeri
• hotelli: otel
• konsertti: konser
• museo: müze
• ooppera: opera
• teatteri: tiyatro
• taksi: taksi
• bussi: otobüs
• metro: metro
• kahvi: kahve
• sokeri: şeker
• pitsa: pizza
• salaatti: salata
• wc: tuvalet

İşte biraz Fince öğrendiniz bile. Kültürel etkinliklere katılabilir, ulaşımınızı sağlayabilir, yiyip içebilirsiniz :-) Bir Finli gibi konuşabilmek için bazı Web sitelerinin audio özelliklerinden yararlanabilirsiniz ama listedeki kelimelerde bir sorun yok, ne yazıyorsa o şekilde okuyun. Pardon, WC hariç, vese olarak okunacak, e'leri çok kısa tutmayın. Vurguyu da ilk hecede yapın.

Not: Sauna dememe gerek var mı?

Yok ben orijinal Fince kelimelere bir bakayım diyorsanız İlk 10 Fince kelime bağlantısını tıklayabilirsiniz.

Fince Türkçeye benzer mi?

Bu sorunun cevabını Web sitemde de okuyabilirsiniz.
Fince Türkçeye Benzer mi? | Keyfimce Fince (wordpress.com)

Hem evet hem hayır. Hayır, çünkü aynı dilden aldığımız bazıları hariç, bunlara örnek olarak da aklıma şu anda sadece ananas geliyor, Fince kelimelerin çoğu Türkçe kelimelerden çok farklı. Evet de demiştik, o zaman Fince ve Türkçe arasındaki benzerliklere bir bakalım:

Bizimki gibi sondan eklemeli bir dil olması nedeniyle, kelimeler değilse de, kelimelerin neden, nasıl "o hale geldiği" çok kolay anlaşılıyor. Fincede de tek kelimeyle "evlerimizden" diyebilirsiniz. Ekledikçe eklemişler çünkü onlarda da ismin bizdeki gibi halleri var, eve, evde, evden gibi. Yalnız, Fincede ismin çook halleri var anladığım kadarıyla.

Kitap kelimesinin kitabım olmasına şaşmıyorsanız, kaupunki kelimesinin ek alıp kaupungin olmasına yani k'nın yumuşayıp g olmasına ve benzeri değişikliklere alışmanız hiç zor olmuyor.

Ünlü uyumunu hatırladınız mı? Ev, eve; sabun, sabuna. Ünlü uyumu Fincede de var; jääkaappiin (jääkaappi: buzdolabı, jääkaappiin: buzdolabına), saunaan (sauna: sauna, saunaan: saunaya). A'lar a'lara, i'ler i'lere işte.

Peki Fince yazıldığı gibi mi okunur? Önce konuya açıklık getirmek için İngilizceden örnek vereyim: Mesela c harfinin önüne h gelip ch- olunca ç olarak, önüne a gelip ca- olunca k olarak okunuyor ya, Fincede ve Türkçede böyle değil. Türkçede her harfin karşılığı olan tek bir ses vardır, bir harfin önüne, arkasına hangi harf gelirse gelsin, bu harf aynı şekilde, okunur. Bazılarının okunuşu farklı da olsa (bkz. Fince telaffuz), Fincede de harflerin okunuşu komşu harflere göre değişmiyor. Önemli olan da bu. "Yazıldığı gibi okunma" ise biraz daha ayrı bir şey ve konumuzla alakası yok.

Fince de cinsiyetçi bir dil değil, hän, "o" demek. İngilizcedeki gibi dişi, erkek olarak ayırım yok (he/she diye ayrı ayrı kullanılmıyor).

Ekleri öğrenmediğinizde zor gelse de, ben, sen, onlar demeden konuşmanız Fincede de mümkün. Geldim dediğinizde gelenin birinci tekil şahıs (ben) olduğu nasıl anlaşılıyorsa, "tulin" dediğinizde de anlaşılıyor. Ben geldim veya minä tulin demenize gerek yok, tabii gelenin kim olduğunu vurgulamanız gerekmiyorsa.

Kendi kendine Fince öğrenmeye kalkmış biri olarak bunları anladığımda, zor bir dil olmasına karşın Finceyi sevdim.