9 Ağustos 2017 Çarşamba

Fince kişi zamirleri ve iyelik ekleri

Fince Ben, Benim, Bende | Keyfimce Fince (wordpress.com)

Konuyu web sitemde de okuyabilirsiniz.

Fince ben, sen, o, benim, senin, onun derken zorluk çekmiyoruz, bunlar biz Türklerin kulağına hiç de yabancı değil. Çoğulları da birkaç tekrarla halletmek mümkün. 

ben: minäbenim: minun
sen: sinäsenin: sinun
o: hänonun: hänen
biz: mebizim: meidän
siz: tesizin: teidän
onlar: heonların: heidän

Haydi bakalım, şimdi minä-minun, sinä-sinun filan diye ezberlemeye başlıyoruz. Ä harflerinde özenli olmak gerekiyor, unutmayalım.

Dilbilgisi terimlerinden kaçınamayacağımız durumlar olabilir, o nedenle hatırlatayım: Minä, sinä, hän, me, te, he şahıs zamirleri oluyor, yani isimlerin yerine geçen kelimeler. İyelik ekleri de nesnenin bir şahsa veya nesneye ait olduğunu belirten eklere deniyor. Evim, evin derken ev kelimesinin sonuna gelen ekler iyelik eki.

İyi haber: Fincede de iyelik ekleri var.

Klasik bir örnekle (talo: ev) açıklayayım:


evim: talo-nibenim evim: minun taloni
evin: talo-sisenin evin: sinun talosi
evi: talo-nsaonun evi: hänen talonsa
evimiz: talo-mmebizim evimiz: meidän talomme
eviniz: talo-nnesizin eviniz: teidän talonne
evleri: talo-nsaonların evi: heidän talonsa

İngilizce ne kolay değil mi, nesneler iyelik eki almıyor. Home (ev) kimin evi olursa olsun hep home. Bazen Türkçede de iyelik eki kullanılmıyor, benim ev, senin ev; hatta, onların ev diye konuşuyoruz, fakat aslında bu yanlış. Türkçeyi doğru konuşur ve yazarsak Finceyi de kolay öğreniriz, benzerlikleri kolayca yakalarız. Mesela, bizdeki gibi, onun evi (hänen talonsa) ile onların evi (heidän talonsa) aynı iyelik ekiyle oluyor, ikisinde de talonsa deniyor çünkü burada kişi sayısı farklı ama ev bir tane.

Haydi bakalım, şimdi de taloni talosi talonsa, talomme talonne talonsa diye ezberliyoruz. Bundan sonra, bildiğiniz kelimelerin çoğuna yukarıdaki ekleri getirerek kimin nesi olduğunu ifade edebilirsiniz.

Kötü haber: Bazı kelimelerde bu anlattığım gibi olmuyor. İyelik eki değişmiyor ancak kelimenin son veya sondan birkaç harfi değişiyor.

Mesela nimi (ad), nimeni oluyor; käsi (el) ise käteni oluyor. Bıçak, bıçağım oluyormuş gibi düşünün. 
minun nimeni: benim adım
minun käteni: benim elim

sinun nimesi: senin adın
sinun kätesi: senin elin 

hänen nimensä: onun adı
hänen kätensä: onun eli

meidän nimemme: bizim adımız
meidän kätemme: bizim elimiz

teidän nimenne: sizin adınız
teidän kätenne: sizin eliniz

heidän nimensä: onların adı
heidän kätensä: onların eli

Son güncellediğim yazım

Bilinen Geçmiş Zaman-Imperfekti

Bu yazının tamamını  Imperfekti-Bilinen Geçmiş Zaman | Keyfimce Fince (wordpress.com)  adresinde bulabilirsiniz. Bilinen geçmiş zaman fiil ç...