5 Aralık 2018 Çarşamba

Yepyeni Fince

Bu yazının konusu Fincede pekiştirme önekleri ile oluşturulmuş kelimeler.

Fincede biz Türklere hiç yabancı gelmeyecek ve çok kolay kapabileceğimiz bir ifade biçimi varmış meğer:
  • yksin: yalnız
    • ypöyksin: yapayalnız 
  • tyhjä: boş
    • typötyhjä: bomboş 
    • Imatran uimaranta on typötyhjä: Imatra plajı bomboş
  • uusi: yeni
    • upouusi: yepyeni 
    • upiuusi: yepyeni 
    • upouusi musta mekko: yepyeni siyah elbise
  • täysi: dolu
    • täpötäysi: dopdolu
    • Täpötäysi Kerubi Stadion villiintyi: Tıklım tıklım dolu Kerubi Stadyumu çılgına döndü
  • hiljaa: sessiz
    • hipihiljaa: sepsessiz
Sanıyorum bizdeki kadar çok kelimeye bu tür "pekiştirme" amaçlı ve ses benzerliği olan ek gelmiyor Fincede. Yukarıdakiler benim bulabildiklerim. Nereden buldun derseniz, Wiktionary'den ve ekşisözlükten. Sondan eklemeli diller olan Fince ve Türkçede, kelimelerin önüne gelen eklerle yeni kelimeler türetilmesi bir istisna zaten. Öğrenelim, hoşluk olur. Sizin de bildikleriniz varsa yorum olarak ekleyin. 

13 Ekim 2018 Cumartesi

Fince çok faydalı ifadeler 26-50

Bu yazının konusu Fince kısa cümleler.
Fince çok faydalı ifadeler 1-25 yazısını okudunuz, Fince öğrenmek için nasıl bir başlangıç yapmak gerektiğini biliyorsunuz diye kabul ediyorum. Yine Türkçeyle bire bir eşleşen Fince kelimeleri koyulaştırdım ama yüz tane ifadeyi ezberliyoruz ya, fazla kurcalamadan bu yirmi beşi de halledelim.
  1. Mahtavaa! Şahane!
  2. Paljonko tämä maksaa? Bu ne kadar?
  3. Tämä on hyvin kallis: Bu çok pahalı.
  4. Hyväksyttekö luottokortin? Kredi kartı kabul ediyor musun?
  5. En ole varma: Emin değilim.
  6. Mikä on aihe? Konu nedir?
  7. Kuka voitti? Kim kazandı?
  8. Voisitko näyttää minulle? Bana gösterebilir misin?
  9. Käytä tätä: Bunu kullan.
  10. Se toimii: İşe yarıyor.
  11. Onko tämä paikka varattu? Burası (bu yer) dolu mu?
  12. Etsin John:ia: John'u aramıştım (John isminde arkadaşı olan var mıdır, bilmem)
  13. Tuo viiniä: Şarap getir.
  14. Tuo tietokoneesi: Bilgisayarını getir.
  15. Tule sisään: İçeri gel.
  16. Kuka tuli? Kim geldi?
  17. Kuka hän on? O kim?
  18. Katsotaan televisiota: Televizyon seyredelim.
  19. Seis! Pysähdy! Dur! Pysähtykää! (durun) 
  20. Anna minun olla rauhassa! Beni yalnız bırak!
  21. Älä koske! Dokunma!
  22. Peräänny! Geri bas!
  23. Älä huoli: Merak etme.
  24. Tiesin sen: (Onu) biliyordum.
  25. Liian myöhään: Çok geç. 

12 Ekim 2018 Cuma

Fince çok faydalı ifadeler 1-25

Hani dil öğrenmeye iyi bir başlangıç yapmak için, sık kullanılan 150 isim, 20 fiil, 20 sıfat, 20 zarf, 20 edat ezberlemeye ek olarak 100 ifade kalıbını ezberlememiz gerekirmiş ya, ben de bu yüzün dörtte birini hazırladım. Hazırladım ama, tanışma, nereden geldiğimizi, nereli olduğumuzu söyleme, selamlaşma cümlelerini buraya almadım. Onlar ayrı bir yazının konusu bence. Bu 100 kalıbı, pratiğe yönelerek, fazla irdelemeden ezberlemeyi ve yeri geldiğinde kullanabilmeyi hedefleyelim diye toparlıyorum. Yine de, ezberliyoruz ama hiç anlamadan da olmaz ki diye düşünenler olabilir diye, bire bir eşleşen kelimelerin bir kısmını koyulaştırdım. 
  1. Se on hyvä: İyi bu. (Bu iyi)
  2. Tämä on todella hyvää: Bu gerçekten çok iyi
  3. Hienosti tehty! İyi iş!
  4. Se oli hauskaa: Bu eğlenceliydi
  5. Miten kivaa! Ne hoş!
  6. Olen nälkäinen: Açım
  7. Minulla on kylmä: Üşüyorum
  8. Oletko janoinen? Susadın mı?
  9. Saisinko vettä? Biraz su alabilir miyim?
  10. Aamiainen on valmis: Kahvaltı hazır
  11. Pidätkö teestä? Çay sever misin?
  12. Yksi olut/kaksi olutta, kiitos: Bir bira/iki bira, lütfen.
  13. Hyvää ruokahalua! Afiyet olsun!
  14. Pidä kiirettä! Çabuk ol!
  15. Pieni hetki! Bir dakika lütfen!
  16. Rauhoitu! Sakin ol!
  17. Olkaa varovaisia! Dikkatli ol!
  18. Menkää eteenpäin: Devam et!
  19. Mene suoraan: Düz git.
  20. Käänny oikealle/vasempaan: Sağa/Sola dön
  21. Tule tänne! Buraya gel!
  22. Tule mukaani! Benimle gel!
  23. Odota tässä! Burada bekle!
  24. Anna tuo minulle: Onu bana ver
  25. Älä puhu! Konuşma! 
Fince çok faydalı ifadeler 26-50

5 Ekim 2018 Cuma

Fince iyi, kötü ve çirkin-sıfatlar

Bu yazının konusu Fince sıfatlar.

Fince-Türkçe sıfat listesi vermeden önce iki ipucu vereyim: İpucu: Fincede kötü sıfatının karşılığı olarak iki ayrı kelime veriliyor, huono ve paha. Bunlar eş anlamlı değil, arada fark var. Paha, kötücül, fena anlamında. Mesela, şeytanı kötü olarak nitelendirmek istersek paha, tadını beğenmediğimiz bir yemeği nitelendirmek istersek huono kelimesini kullanmalıymışız. Huono, "standartların altında" olan kötü anlamındaymış.

İpucu: Iso ve suuri ise birbirinin yerine daha sık kullanılan kelimeler olmakla beraber, fiziksel büyüklükler için iso kullanmak daha doğru anlaşılan. Mesela, tıbben kalpte büyüme tespit edilmişse iso, çok büyük bir kalbi var (sevgi dolu) gibi bir şey söylemek istiyorsak suuri diyeceğiz. Bir dağın büyük olduğunu söylemek istersek iso diyeceğiz ama burada suuri kullanırsak yüce bir dağ anlamına gelecek.


iyi
hyvä
kötü
huono/paha
doğru
oikea
yanlış
väärä
güzel
kaunis
çirkin
ruma
eğlenceli
hauska
sıkıcı
tylsä
mutlu
iloinen
mutsuz
surullinen
sağlıklı
terve
hasta
sairas
büyük
iso/Suuri
küçük
pieni
kolay
helppo
zor
vaikea
yeni
uusi
eski
vanha
açık
auki
kapalı
kiinni
soğuk
kylmä
sıcak
kuuma
ucuz
halpa
pahalı
kallis
lezzetli
herkullinen

Fince otuz fiil yazımda dediğim gibi, bir internet sitesinde diyor ki, dil öğrenmeye iyi bir başlangıç yapmak için öncelikle sık kullanılan 150 isim, 20 fiil, 20 sıfat, 20 zarf, 20 edat ezberlemeliymişiz. Buna ilaveten, öğreneceğimiz dilin alfabesini iyi öğrenmemiz ve sık kullanılan 100 ifade kalıbını ezberlememiz gerekirmiş. Böylece 230 kelimeyi ve 100 kalıbı ezberlersek toplamda 10 000'den çok cümle kurabilirmişiz. Ben sık kullanacağımızı düşündüğüm yirmi beş sıfat çıkardım. Bu sıfatlardan zarf oluşturmak da mümkün. Nasıl olduğunu Fince zarflar konulu yazımda bulabilirsiniz.

İpucu: Fincede ismin aldığı her eki ilgili sıfat da alıyor. Örneğin, isim çoğulsa, önündeki sıfat da çoğul oluyor; isme ayrılma eki (-den/-dan) gelmişse ilgili sıfata da geliyor.
İyi, Kötü ve Çirkin

19 Eylül 2018 Çarşamba

Fince Tip 3 fiil çekimleri


Bu yazının konusu Fince Tip 3 fiillerin çekimi ile ilgili kurallar.




Bu gruptaki fiiller -lla/-llä, -nna/-nnä, -rra/-rrä, -sta/-stä ile yani iki sessiz ve bir sesli harfle bitenler. Bu tip fiilleri çekebilmek için önce -la/-lä, -na/-nä, -ra/-rä, veya -ta/-tä kısmını çıkarmak ve bulduğumuz köke -e- ekledikten sonra şahıs gösteren ekleri koymak gerekiyormuş.

Fiil çekmek için toplama çıkarma mı yapacağız yani? Hayır ama, her bir fiilin çekimini ayrı ayrı ezberlemek de zor. En iyisi, sık kullanılan bir Tip 3 fiilin çekimini ezberleyelim hem de kuralı öğrenelim.

tulla: gelmek 
  • tulen: gelirim 
  • tulet: gelirsin 
  • tulee: gelir 
  • tulemme: geliriz 
  • tulette: gelirsiniz 
  • tulevat: gelirler
Diğer bazı Tip 3 fiillerin geniş zaman çekimlerini aşağıda bulabilirsiniz. Güzelce ezberleyelim. Ezberlemekle kalmayıp incelersek kuralın işlediğini yani, fiilin mastar halinde en sonda bulunan sesli harfin ve önündeki sessizin çıkarılarak oraya bir -e harfi koyulduğunu, sonrasında da şahıs gösteren eklerin geldiğini de görebiliriz.
  • menna→men
    • menen, menet, menee, menemme, menette, menevät
  • pestä→pes
    • pesen, peset, pesee, pesemme, pesette, pesevät 
  • työskennellä→työskentel
    • työskentelen, työskentelet, työskentelee, työskentelemme, työskentelette, työskentelevät
  • olla→ol
    • olen ,olet, on, olemme, olette, ovat
Työskennellä fiiline bakıyorum da, o bir tuhaf geldi, evet, -lä kısmını atıp, bulduğumuz köke -e eklersek ve birinci tekil şahıs ekini koyarsak työskennelen olması gerekirdi halbuki bu työskentelen olmuş. Olla fiili de kurala uymuyor, onu da öyle kabul edeceğiz artık.

Yalnız, bu hayat hep böyle gitmeyle, gelmeyle, çalışmayla mı geçecek? Cevap hayırsa o zaman şöyle buyurun:
  • hymyillä→hymyil
  • gülümsemek
    • hymyilen, hymyilet, hymyilemme, hymyilette, hymyilevät
  • flirttailla→flirttail
  • flört etmek
    • flirttailen, flirttailet, flirttailee, flirttailemme, flirttailette, flirttailevat
  • suudella→suutel
  • öpmek
    • suutelen, suutelet, suutelee, suutelemme, suutelette, suutelevat

İki fiilin çekiminde zayıf ünsüzün kuvvetli ünsüze dönüştüğüne dikkat edelim: työskennellä fiilinin çekiminde -nn, -nt olarak değişmişti. Suudella fiilinde de, -d harfi -t oldu. Bu konuda bilgiyi Fince Tip 4 fiil çekimleri yazısında bulabilirsiniz. İsterseniz Fince otuz fiil başlıklı yazıda verdiğim fiillere de bir bakın, Tip 3 olanları belirleyin. 


Yazıda geçen Fince kelimeler ve Türkçe karşılıkları:


  • mennä: gitmek
  • työskennellä: çalışmak
  • pestä: yıkamak
  • olla: olmak
  • hymyillä: gülümsemek
  • flirttailla: flört etmek
  • suudella: öpmek

18 Eylül 2018 Salı

Fince otuz fiil

Bir internet sitesine rastladım biraz önce, orada diyor ki, dil öğrenmeye iyi bir başlangıç yapmak için öncelikle sık kullanılan 150 isim, 20 fiil, 20 sıfat, 20 zarf, 20 edat ezberlemeliymişiz. Buna ilaveten öğreneceğimiz dilin alfabesini iyi öğrenmek ve sık kullanılan 100 ifade kalıbını ezberlemek gerekirmiş. Böylece 230 kelimeyi ve 100 kalıbı ezberlersek toplamda 10 000'den çok cümle kurabilirmişiz. Bu bilgiler Fince öğrenme konusunda bana çok umut verdi. Yalnız ben yirmi fiille kalmadım, otuza çıkardım.
  1. Olla: olmak
  2. Asua: yaşamak
  3. Puhua: konuşmak
  4. Sanoa: söylemek
  5. Istua: oturmak
  6. Nukkua: uyumak
  7. Nähdä: görmek
  8. Katsoa: bakmak/seyretmek
  9. Kuulla: duymak
  10. Kuunnella: dinlemek
  11. Mennä: gitmek (bir yere)
  12. Käydä: ziyaret etmek
  13. Lähteä: gitmek (ayrılmak)
  14. Tulla: gelmek
  15. Syödä: yemek
  16. Juoda: içmek
  17. Haluta: istemek
  18. Antaa: vermek
  19. Saada: almak
  20. Ottaa: almak (elimizle almak anlamında)
  21. Tarvita: ihtiyaç duymak/ihtiyacı olmak
  22. Tykätä: (bir şeyden) keyif/zevk almak, hoşlanmak
  23. Valita: seçmek
  24. Ostaa: satın almak
  25. Maksaa: ödemek, etmek (şu kadar eder anlamında)
  26. Tuoda: getirmek
  27. Viedä: götürmek
  28. Unohtaa: unutmak
  29. Muistaa: hatırlamak
  30. Tehdä: yapmak/etmek
Ben bu fiilleri zaten ezberlemiştim, sıra sizde. Fiillerin çekimlerine ilgili yazılardan ulaşabilirsiniz. Mesela, çift sesli harfle bitenler Tip 1 fiil oluyor, Tip 2 ve Tip 3 fiiller de var (toplam 6 tip); bunlarla ilgili yazılar yayınlamıştım. Tip 4 ve Tip 5 fiilleri de 2019 temmuz yazılarımda bulabilirsiniz. Fiillerle ilgili yazıları bu otuz fiille birlikte değerlendirirsek Fincemiz biraz daha ilerler diye düşünüyorum.

Fince bu gece

Bu yazının konusu zaman zarfları.

Milloin (ne zaman) sorusuna cevap vermek için kullanılacak Fince kelimeleri öğrenelim. En sık kullanacaklarımızla başlayalım:
  • eilen: dün
  • tänään: bugün
  • huomenna: yarın 
Fincede ayrı bir gelecek zaman fiil çekimi bulunmadığı için, cümlelerde zaman bildiren kelimelerin bulunması ve bizim bunları bilmemiz çok önemli. 
  • tänä iltana: bu akşam
  • huomenna illalla: yarın akşam
  • huomis iltana: yarın akşam (Bu ifade şekli standart dil öğretimi sitelerinde geçmiyor fakat günlük kullanımda varmış.)
  • ylihuomenna: öbür gün
  • ensi viikolla: gelecek hafta
  • ensi kuussa: gelecek ay
  • ensi vuonna: gelecek yıl
  • tunnin päästä: bir saat sonra
Geçmiş zamanı ifade ederken, belirli geçmiş zaman kullanıldığında, zaman bildiren kelimelerin de kullanılması gerekiyor. 
  • viime yönä: geçen gece  
  • tänä aamuna: bu sabah
  • äskettäin: geçenlerde
  • viime aikoina: son zamanlarda
  • toissapäivänä: önceki gün 
Fincede geniş zaman ve şimdiki zaman için de ayrı fiil çekimleri olmadığından, hem cümlenin hangi bağlamda kurulduğu hem de zaman bildiren kelimeler önemli. Şimdiki zamanı belirtmek için kullanabileceğimiz kelimeler: 
  • nyt: şimdi
  • juuri nyt: hemen şimdi/tam şu anda
  • heti: hemen 
Sıklık belirten zarfları genellikle geniş zamanı belirtmek için kullanıyoruz. 
  • aina: daima
  • usein: sıklıkla
  • yleensä: genellikle
  • joskus: bazen
  • silloin tällöin: zaman zaman
  • harvoin: nadiren
  • ei koskaan: hiç bir zaman, asla
Ayrıca aşağıda zaman bildirebilecek başka kelimeler de var. Cümlenin bağlamına göre bunlardan bazılarının hangi zamanı gösterdiği değişebilir. "Üç gün önce gelecek" diyebileceğimiz gibi, "Üç gün önce geldi" de diyebilir ve ikisinde de sitten kelimesini kullanabiliriz.
  • edelleen: hala
  • vielä: henüz
  • jo: zaten
  • sitten: önce
  • myöhemmin: sonra
  • pian: yakın zamanda/yakın zaman önce/yakında 

16 Eylül 2018 Pazar

Fince sayılar

Bu yazının konusu Fince sayılar ve günlük konuşmadaki kısaltmaları.

Bu konuyu Fincede Sayılar | Keyfimce Fince (wordpress.com) adresinde de bulabilirsiniz.

Fincede sayılar aralık bırakmadan yazılıyor. Türkçede ise bildiğiniz gibi, iki ve daha çok haneli sayılar ayrı yazılır, on iki, yüz otuz beş gibi. Neyse, biz önce ona kadar saymasını bir öğrenelim. Bunların her biri farklı bir kelime ve bize her zaman lazım. 

Sıfırla başlayalım: nolla
Numerot
1yksi
2kaksi
3kolme
4neljä
5viisi
6kuusi
7seitsemän
8kahdeksan
9yhdeksän
10kymmenen
Aşağıda gördüğünüz 11-19 arası sayılar, 1 ile 9 arasındaki sayıların arkasına -toista getirilerek oluşturuluyor. 

11 – yksitoista
12 – kaksitoista
13 – kolmetoista
14 – neljätoista
15 – viisitoista
16 – kuusitoista
17 – seitsemäntoista
18 – kahdeksantoista
19 – yhdeksäntoista

Yirmi, otuz, kırk ve sonrasındakiler için ise 1 ile 9 arasındaki sayıların arkasına -kymmentä (on yani kymmenen'in bir türevi) getiriliyor. Yirmi bir, elli beş vb. sayıların oluşturulmasında sistem x.10+y şeklinde. Her birini tek tek yazmadım artık, aşağıda örnekleri var, hepsine uyarlayabiliriz. 

20 – kaksikymmentä
  • 21 – kaksikymmentäyksi
30 – kolmekymmentä
  • 32 – kolmekymmentäkaksi
40 – neljäkymmentä
  • 43 – neljäkymmentäkolme
50 – viisikymmentä
  • 54 – viisikymmentäneljä
60 – kuusikymmentä
  • 65 – kuusikymmentäviisi
70 – seitsemänkymmentä
  • 76 – seitsemänkymmentäkuusi
80 – kahdeksankymmentä
  • 87 – kahdeksankymmentäseitsemän
90 – yhdeksänkymmentä
  • 98 – yhdeksänkymmentäkahdeksan
Daha büyük sayılara gelirsek: 
  • 100 – sata
  • 1,000 – tuhat
  • bir milyon – miljoona
  • bir milyar – miljardi
  • bir trilyon – biljoona
    İpucu: Sayıları çok uzun ya, Finler konuşurken sayıları kısaltıyorlarmış. Mesela, 20-90 arasındaki sayılarda bulunan -kymmentä, -kymment hatta -kyt(ä) haline geliyormuş. Kolme, neljä ve seitsemän, -kytä ile birlikte kullanılırken kol-, nel- ve seit- haline geliyormuş. Bu durumda, kolkytäkolme "33" demek oluyor veya seitkytäneljä "74" demek. Bunları Fince konuşulan ortamlarda kapmayı umuyorum.

    • Rakamla yazın, yazıyla gelsin! Linke tıkladığınızda sayfanın en altına inin, orada bir arama kutusu var, yazılışını görmek istediğiniz sayıyı o kutucuğa yazıp "send" düğmesine tıklayın, sayının Fincesini gösteriyor. Kendi kendimize oradan çalışabiliriz.

    Fince sayılardan bahsedilen internet sayfalarında şöyle uzun bir sayının yazılışını vermek adetten olmuş gördüğüm kadarıyla. Ben de yukarıda bağlantısını verdiğim sitedeki uygulamadan yararlanıp 2 345 762 sayısının yazılışını buldum, aşağıda görebilirsiniz. Haydi hepimize kolay gelsin.


    kaksimiljoonaakolmesataaneljäkymmentäviisituhattaseitsemänsataakuusikymmentäkaksi


    İpucu: Dikkatinizi çekti mi, yukarıda milyon için miljoona, yüz için sata, on için kymmenen, bin için tuhat demiştik ama 2 345 762 yazarken bunlar miljoonaa ve sataa oldu, yani arkalarına birer "a" harfi eklendi. Tuhat tuhatta, kymmenen ise kymmentä oldu. İşte bunlar, kelimelerin "partitivi" yani partitif denen haline örnekler.

    15 Eylül 2018 Cumartesi

    Fince bakkala ekmek almaya gitmek

    Çift fiilli cümleler mi desem bunlara, hani "pazara sebze-meyve almaya gitmek", "gezmeden gelmek", "yüzmeye gitmek", "dinlemekte olmak" gibi. Nasıl biz, "nereden" sorusuna "evden" diye cevap vereceğimize, bir fiille, yani yaptığımız bir eylemle cevap verirken de "gezmeden" diye cevap veriyorsak ve -den ekini getiriyorsak ya da "nereye" sorusuna "yüzmeye" diye cevap vererek file aynı -ye ekini koyuyorsak, Fincede de durum böyle. Bir şey ifade etmediyse Fince nerede nereden nereye yazısını okuyarak konuya aşina olabilirsiniz.

    Eylem bildiren kelimeleri bu şekilde kullanmak için fiil kökünün sonuna önce bir -ma koyuluyor, sonra da nerede, nereye, nereden olduğunu gösteren ekler koyuluyor. Fiil kökünü nasıl buluyorduk, onu da hatırlatalım: Birinci tekil şahıs fiil çekiminin sonundaki -n harfini kaldırarak. 
    • mennä: gitmek
    • tulla: gelmek
    • olla: olmak
    • oppia: öğrenmek
    • koulu: okul 
    • suomea: Fince
    Örneklerde geçecek kelimelerimiz bunlar. 
    • Mihin sinä menet? (Nereye gidiyorsun)
    - Menen kouluun oppimaan suomea-Okula Fince öğrenmeye gidiyorum
    Buradaki gidiş, "okula Fince öğrenmeye" gidiş oluyor yani, "Fince öğrenmek amacıyla veya Fince öğrenmek için okula gitmek" değil; amaç belirtmiyor. Nereye ne yapmaya gidiyoruz, onu söylüyoruz.
    • Missä sinä olet? (Neredesin)
    - Olen koulussa oppimassa suomea-Okulda Fince öğrenmekteyim (öğrenmedeyim)

    Herhalde burada telefonda konuşuluyor, neredesin diye soruluyor ve ders esnasında telefonla konuşuluyor-siz böyle yapmayın!
    • Mistä sinä tulet? (Nereden geliyorsun)
    - Tulen koulusta oppimasta suomea-Okuldan Fince öğrenmekten geliyorum

    Tabii, biz konuşurken cümleleri tam da böyle kurmuyoruz fakat, Finlerin bu kalıpla kurduğu cümlelerin Türkçedeki karşılığı bu şekilde. Bizim cümle kalıplarımıza da oturuyor aslında. İpucu: İçinde -kse geçen ve sonuna iyelik eki getirilmiş fiil çekimleri amaç belirtiyor. Örn. oppiakseni, öğrenmek için (öğrenmem için) anlamına geliyor, amaç belirtiyor. 

    14 Eylül 2018 Cuma

    Fince nerede

    Fince nerede (missä) sorusuna cevap verelim veya bir şeyin nerede olduğunu söyleyelim ama cevap "içinde" olsun (üstünde olmasın, o farklı). Temel olarak çok basit, kelimenin sonuna, ünlü uyumuna göre -ssa veya -ssä getiriyoruz. Nerede, nereden, nereye yazımda konunun temelini anlatmıştım. Burada da, "missä" sorusuna cevap verirken karşımıza çıkacak farklılıklardan söz edeceğim. Bunlar sanırım en sık karşılaşabileceklerimiz, onun için de bunları ezberleyelim diyorum. Geri kalanları duydukça, okudukça öğreniriz herhalde.

    İpucu:
    En bilindik, en çok örnek verilen istisnalar, koti'nin kodissa değil kotona olması ve Helsinki'nin Helsinkissä değil Helsingissä olması. Bunları hemen öğrenmekte fayda var.

    Finlandiya'dan ve Finlandiya'nın çok bilinen şehirlerinden başlayayım, lazım olur.
    • Suomi oluyor Suomessa (Finlandiya'da) 
    • Tampere oluyor Tampereella (Tampere'de)
    • Vantaa oluyor Vantaalla (Vantaa'da)
    • Seinäjoki oluyor Seinäjoella (Seinäjoki'de)
    • Rovaniemi oluyor Rovaniemellä (Rovaniemi'de)
    İpucu: Fincede bizim "Ankara'da" yazdığımız gibi kesme işaretiyle ayırma yapılmıyor.

    İ harfiyle biten kelimelerin çoğunda, İ yerine E koyulup arkasına da -ssa/-ssä ekleniyor.

    • Suomi-Suomessa (Finlandiya-Finlandiya'da)
    • järvi-järvessä (göl-gölde)
    Başka dillerden alınan ve İ ile biten kelimeler standart ekleri alıyor.
    • pankki-pankkissa (banka-bankada)
    E harfiyle biten kelimelerde -ssa/-ssä öncesinde bir E harfi daha koyuluyor.
    • huone-huoneessa (oda-odada)
    • lentokone-lentokoneessa (uçak-uçakta)
    NEN ile biten kelimelerde NEN yerine SE koyduktan sonra -ssa/-ssä ekleniyor.
    • Suomalainen-suomalaisessa (Finlandiyalı-Finlandiyalıda)
    Sİ ile biten kelimelerde, Sİ yerine DE koyulduktan sonra ekler koyuluyor.
    • vesi-vedessä: (su-suda)
    • käsi-kädessä (el-elde)
    Ünlü uyumu, harf düşmesi, zayıf ve kuvvetli ünsüzlerle ilgili değişikliklere de rastlıyoruz. Örneğin, LT yerine LL gelmesi, PP varken tek P olması.
    • silta-sillassa (köprü-köprüde) 
    • kauppa-kaupassa (dükkan-dükkanda) 
    • hampas-hampaassa (diş-dişte)
    • kaappi-kaapissa: dolapta (Bu arada, bizim kap dediğimiz şey Fincede dolap anlamına geliyor. Dolapta derken p'lerden biri, artık hangisiyse, düşüyor. 
    İpucu: "Masada" yani "pöydässä" denmeyeceğini de öğrenelim, bildiğimiz üç-beş kelimeye kendi kendimize ek getirirken kolayca yapabileceğimiz bu hatadan yol yakınken dönelim. "Masanın üstünde" yani "pöydälle" denmesi gerekiyor.

    Bir de neler var biliyor musunuz:
    • joulukuu-joulukuussa: aralıkta (aralık ayında)
    • kaksi kertaa päivässä: günde iki kere. Kere kelimesinin hangisi olduğunu artık siz tahmin edin, gecenin bu saatinde beni yormayın.
    • kirjassa on 300 sivua: kitapta 300 sayfa var. Nesnelerde bir şey varsa böyle söyleniyor. Mesela evde üç oda var derken de böyle ifade ediliyor. Kitabın 300 sayfası, evin üç odası var demeye kalkıp işleri karıştırmayın.
    • parsakaalissa on paljon C-, K- ja A-vitamiineja: Brokolide çok C-,K- ve A-vitaminleri vardır. Vitamin türü birden fazla olunca Fincede vitamin de çoğul oldu.
    Büyükte eskide okulda
    • Biz, bugün büyük eski bir okulda (ders) çalışıyorum diyoruz ama Fincede ekler ilgili sıfatlara da geliyor. Ne oluyor o zaman, "Bugün büyükte eskide okulda (ders) çalışıyorum" oluyor. Aksi durumda sıfatlar nesneye bağlanamıyor anlaşılan. Bununla ilgili ayrı bir yazım var.

    Yazıda geçen Fince kelimeler ve Türkçe karşılıkları:

    · koti: ev, içinde yaşanan yer 
    · lentokone: uçak 
    · järvi: göl 
    · sivu: sayfa
    · kaksi: iki
    · silta: köprü 
    · kertaa: defa (kez, kere)
    · parsakaali: brokoli
    · pankki: banka 
    · kauppa: dükkan 
    · päivä: gün
    · paljon: çok
    · huone: oda 
    · hammas: diş 
    · kirja: kitap
    · vitamiini: vitamin

    Son güncellediğim yazım

    Bilinen Geçmiş Zaman-Imperfekti

    Bu yazının tamamını  Imperfekti-Bilinen Geçmiş Zaman | Keyfimce Fince (wordpress.com)  adresinde bulabilirsiniz. Bilinen geçmiş zaman fiil ç...