Fince nerede

Fince nerede (missä) sorusuna cevap verelim veya bir şeyin nerede olduğunu söyleyelim ama cevap "içinde" olsun (üstünde olmasın, o farklı). Temel olarak çok basit, kelimenin sonuna, ünlü uyumuna göre -ssa veya -ssä getiriyoruz. Nerede, nereden, nereye yazımda konunun temelini anlatmıştım. Burada da, "missä" sorusuna cevap verirken karşımıza çıkacak farklılıklardan söz edeceğim. Bunlar sanırım en sık karşılaşabileceklerimiz, onun için de bunları ezberleyelim diyorum. Geri kalanları duydukça, okudukça öğreniriz herhalde.

İpucu: En bilindik, en çok örnek verilen istisnalar, koti'nin kodissa değil kotona olması ve Helsinki'nin Helsinkissä değil Helsingissä olması. Bunları hemen öğrenmekte fayda var.

Finlandiya'dan ve Finlandiya'nın çok bilinen şehirlerinden başlayayım, lazım olur.

• Suomi oluyor Suomessa (Finlandiya'da) 
• Tampere oluyor Tampereella (Tampere'de)
• Vantaa oluyor Vantaalla (Vantaa'da)
• Seinäjoki oluyor Seinäjoella (Seinäjoki'de)
• Rovaniemi oluyor Rovaniemellä (Rovaniemi'de)

İpucu: Fincede bizim "Ankara'da" yazdığımız gibi kesme işaretiyle ayırma yapılmıyor.

İ harfiyle biten kelimelerin çoğunda, İ yerine E koyulup arkasına da -ssa/-ssä ekleniyor.

• Suomi-Suomessa (Finlandiya-Finlandiya'da)
• järvi-järvessä (göl-gölde)

Başka dillerden alınan ve İ ile biten kelimeler standart ekleri alıyor.

• pankki-pankkissa (banka-bankada)

E harfiyle biten kelimelerde -ssa/-ssä öncesinde bir E harfi daha koyuluyor.

• huone-huoneessa (oda-odada)
• lentokone-lentokoneessa (uçak-uçakta)

NEN ile biten kelimelerde NEN yerine SE koyduktan sonra -ssa/-ssä ekleniyor.

• Suomalainen-suomalaisessa (Finlandiyalı-Finlandiyalıda)

Sİ ile biten kelimelerde, Sİ yerine DE koyulduktan sonra ekler koyuluyor.

• vesi-vedessä: (su-suda)
• käsi-kädessä (el-elde)
  

Ünlü uyumu, harf düşmesi, zayıf ve kuvvetli ünsüzlerle ilgili değişikliklere de rastlıyoruz. Örneğin, LT yerine LL gelmesi, PP varken tek P olması.

• silta-sillassa (köprü-köprüde) 
• kauppa-kaupassa (dükkan-dükkanda) 
• hampas-hampaassa (diş-dişte)
• kaappi-kaapissa: dolapta (Bu arada, bizim kap dediğimiz şey Fincede dolap anlamına geliyor. Dolapta derken p'lerden biri, artık hangisiyse, düşüyor. 

İpucu: "Masada" yani "pöydässä" denmeyeceğini de öğrenelim, bildiğimiz üç-beş kelimeye kendi kendimize ek getirirken kolayca yapabileceğimiz bu hatadan yol yakınken dönelim. "Masanın üstünde" yani "pöydälle" denmesi gerekiyor.

Bir de neler var biliyor musunuz:

• joulukuu-joulukuussa: aralıkta (aralık ayında)
• kaksi kertaa päivässä: günde iki kere. Kere kelimesinin hangisi olduğunu artık siz tahmin edin, gecenin bu saatinde beni yormayın.
• kirjassa on 300 sivua: kitapta 300 sayfa var. Nesnelerde bir şey varsa böyle söyleniyor. Mesela evde üç oda var derken de böyle ifade ediliyor. Kitabın 300 sayfası, evin üç odası var demeye kalkıp işleri karıştırmayın.
• parsakaalissa on paljon C-, K- ja A-vitamiineja: Brokolide çok C-,K- ve A-vitaminleri vardır. Vitamin türü birden fazla olunca Fincede vitamin de çoğul oldu.

Büyükte eskide okulda

• Biz, bugün büyük eski bir okulda (ders) çalışıyorum diyoruz ama Fincede ekler ilgili sıfatlara da geliyor. Ne oluyor o zaman, "Bugün büyükte eskide okulda (ders) çalışıyorum" oluyor. Aksi durumda sıfatlar nesneye bağlanamıyor anlaşılan. Bununla ilgili ayrı bir yazım var.

Yazıda geçen Fince kelimeler ve Türkçe karşılıkları:

· koti: ev, içinde yaşanan yer	· lentokone: uçak
· järvi: göl	· sivu: sayfa
· kaksi: iki	· silta: köprü
· kertaa: defa (kez, kere)	· parsakaali: brokoli
· pankki: banka	· kauppa: dükkan
· päivä: gün	· paljon: çok
· huone: oda	· hammas: diş
· kirja: kitap	· vitamiini: vitamin