Fince sayılar

Bu yazının konusu Fince sayılar ve günlük konuşmadaki kısaltmaları.

Bu konuyu Fincede Sayılar | Keyfimce Fince (wordpress.com) adresinde de bulabilirsiniz.

Fincede sayılar aralık bırakmadan yazılıyor. Türkçede ise bildiğiniz gibi, iki ve daha çok haneli sayılar ayrı yazılır, on iki, yüz otuz beş gibi. Neyse, biz önce ona kadar saymasını bir öğrenelim. Bunların her biri farklı bir kelime ve bize her zaman lazım. 

Sıfırla başlayalım: nolla

Numerot

1 – yksi

2 – kaksi

3 – kolme

4 – neljä

5 – viisi

6 – kuusi

7 – seitsemän

8 – kahdeksan

9 – yhdeksän

10 – kymmenen

Aşağıda gördüğünüz 11-19 arası sayılar, 1 ile 9 arasındaki sayıların arkasına -toista getirilerek oluşturuluyor. 

11 – yksitoista

12 – kaksitoista

13 – kolmetoista

14 – neljätoista

15 – viisitoista

16 – kuusitoista

17 – seitsemäntoista

18 – kahdeksantoista

19 – yhdeksäntoista

Yirmi, otuz, kırk ve sonrasındakiler için ise 1 ile 9 arasındaki sayıların arkasına -kymmentä (on yani kymmenen'in bir türevi) getiriliyor. Yirmi bir, elli beş vb. sayıların oluşturulmasında sistem x.10+y şeklinde. Her birini tek tek yazmadım artık, aşağıda örnekleri var, hepsine uyarlayabiliriz. 

20 – kaksikymmentä

• 21 – kaksikymmentäyksi

30 – kolmekymmentä

• 32 – kolmekymmentäkaksi

40 – neljäkymmentä

• 43 – neljäkymmentäkolme

50 – viisikymmentä

• 54 – viisikymmentäneljä

60 – kuusikymmentä

• 65 – kuusikymmentäviisi

70 – seitsemänkymmentä

• 76 – seitsemänkymmentäkuusi

80 – kahdeksankymmentä

• 87 – kahdeksankymmentäseitsemän

90 – yhdeksänkymmentä

• 98 – yhdeksänkymmentäkahdeksan

Daha büyük sayılara gelirsek: 

• 100 – sata
• 1,000 – tuhat
• bir milyon – miljoona
• bir milyar – miljardi
• bir trilyon – biljoona

İpucu: Sayıları çok uzun ya, Finler konuşurken sayıları kısaltıyorlarmış. Mesela, 20-90 arasındaki sayılarda bulunan -kymmentä, -kymment hatta -kyt(ä) haline geliyormuş. Kolme, neljä ve seitsemän, -kytä ile birlikte kullanılırken kol-, nel- ve seit- haline geliyormuş. Bu durumda, kolkytäkolme "33" demek oluyor veya seitkytäneljä "74" demek. Bunları Fince konuşulan ortamlarda kapmayı umuyorum.

• Rakamla yazın, yazıyla gelsin! Linke tıkladığınızda sayfanın en altına inin, orada bir arama kutusu var, yazılışını görmek istediğiniz sayıyı o kutucuğa yazıp "send" düğmesine tıklayın, sayının Fincesini gösteriyor. Kendi kendimize oradan çalışabiliriz.

Fince sayılardan bahsedilen internet sayfalarında şöyle uzun bir sayının yazılışını vermek adetten olmuş gördüğüm kadarıyla. Ben de yukarıda bağlantısını verdiğim sitedeki uygulamadan yararlanıp 2 345 762 sayısının yazılışını buldum, aşağıda görebilirsiniz. Haydi hepimize kolay gelsin.

kaksimiljoonaakolmesataaneljäkymmentäviisituhattaseitsemänsataakuusikymmentäkaksi

İpucu: Dikkatinizi çekti mi, yukarıda milyon için miljoona, yüz için sata, on için kymmenen, bin için tuhat demiştik ama 2 345 762 yazarken bunlar miljoonaa ve sataa oldu, yani arkalarına birer "a" harfi eklendi. Tuhat tuhatta, kymmenen ise kymmentä oldu. İşte bunlar, kelimelerin "partitivi" yani partitif denen haline örnekler.