Fince kelimeler öğrenmek için kaynaklar

Temel Fince bilgileri edinmek için Keyfimce Fince | Finceyi Türkçe üzerinden öğrenmek için. (wordpress.com) sitesini önerebilirim. Sürekli güncellenen bir site.

Temel Fince için bir Türkçe kaynak: Ücretsiz Fince dersleri (lingohut.com)

Bu da çok faydalı: ETUSIVU · Osaan suomea

Ayrıca, bir dil ve kelime öğrenme sitesi olan Memrise'da bulunan Fince alıştırmaları sizin için inceledim ve değerlendirdim. Ben ücretsiz üyelikle alıştırmalardan yararlanıyorum, birçok Fince kelimeyi bu sayede öğrendim. 

mies ja tabletti

Yüz Fince Kelime: Kendim hazırladım diye söylemiyorum, Finceye yeni başladıysanız ilk kelimelerinizi öğrenmek ve kelime tekrarları yapmak için mükemmel bir alıştırma😊 Sitenin otomatik verdiği tamamlama süresi iki saat. Yüz kelimeden oluşuyor, ve en önemli özelliği, kelimelerin rastgele değil, sınıflandırılmış olması. Bazı kelimeler seslendirilmiş durumda.

Beginner's Finnish: İngilizce de bilenler için önereceğim ikinci alıştırma. Gerçekten de yararlı olabilecek temel kelimeler sınıflandırılmış olarak verilmiş. Otuz iki bölümde toplam 703 kelime var. Sitede tamamlama süresi yaklaşık 12 saat olarak verilmiş, uzunca ama zevkle çalışılabilir.

Beginner's Finnish: Kelime öğrenmek için yararlı bulduğum alıştırmalardan bir diğeri. Gündelik hayatta karşımıza çıkabilecek, sık kullanacağımız temel Fince kelimeleri içeriyor. Yine İngilizce-Fince. İçinde 544 kelime var, süresi de yaklaşık 9 saatmiş. Dezavantajı, kelimelerin rastgele sıralanmış olması. İsmi yukarıdaki alıştırmayla aynı fakat bağlantı adresi farklı, karıştırmayın.

Common Finnish Words: Bu alıştırmada da sık kullanılan 346 kelime var ve 6 saatte bitirilebiliyormuş. Kelimeler alfabetik olarak sıralanmış olduğu için, birbirine benzer kelimeleri art arda görebilmemiz açısından faydalı. Fiiller de birinci tekil şahıs çekimleriyle birlikte verilmiş. Sonuç olarak, yapılması yararlı olacak İngilizce-Fince bir alıştırma. Finceyle ilgili hemen her şeyi bulabileceğiniz Random Finnish Lesson adlı blogun yazarı olan kişinin hazırladığı memrise alıştırmalarından biri.

Greetings and introductions: Selamlama ve tanışma cümleleri. İyi bir iletişim için öğrenilmesi gereken otuz iki ifadeyi içeriyor. İngilizce bilenler için uygun.

Fince Kelimeler: "Karışık kelime ve cümleler. Orta seviye için uygun bir set" olarak tanımlanmış. Sitedeki Fince-Türkçe alıştırmalardan biri, süresi iki saatmiş.

Adjektiiveja: Duygu ve düşüncelerimizi aktarmada sıfatların yeri tartışılmaz. Bu iki saatlik alıştırmada da İngilizce-Fince 140 sıfat var, hepsi de gerekli kelimeler.

Finnish Adjectives 3 Cases: Karşılaştırma sıfatlarını (iyi, daha iyi, en iyi gibi) öğrenebileceğiniz, 25 kelimeden oluşan kısacık bir İngilizce-Fince alıştırma.

1000 Finnish Words: Adverbs: Sadece zarflardan oluşan, yaklaşık iki saatlik bir alıştırma. Sık kullanılan kelimeleri öğrenmiş olup cümleler üzerinde çalışacaklar için daha yararlı olacaktır diye düşünüyorum. Alıştırmadaki 115 kelimenin 109 tanesini çalışabiliyorsunuz, geri kalanlar bir sorun nedeniyle görüntülenemiyor.

Finnish Verbs-695: Fiillerin alfabetik sırayla verildiği bir alıştırma olduğu için bence çok faydalı. Birbirine benzeyen fiilleri arka arkaya görebiliyorsunuz. Bu yazıyı hazırlarken keşfettim, içinde 695 fiil varmış. Süresi yaklaşık 12 saat ama sadece fiillere odaklanmak isteyenler için gayet uygun.

3000 Most Common Finnish Words: İşi ilerlettiyseniz, dil bilgisini hallettiyseniz, bu alıştırmayla orta-ileri düzey kelimeleri dağarcığınıza katabilirsiniz. Öğrendikleriniz ciddi dergiler, gazete haberleri ve makaleler okumanızda, resmi yazışmalarda, yüksek öğrenimde çok yardımcı olacaktır. Büyük emek ve zaman harcanarak hazırlanmış bir alıştırma. Diğer yandan, yeni başlayanlara önermiyorum. Birbirinden bağımsız, rastgele sıralanmış üç bin kelimeyi öğrenmek bir süre sonra sıkıcı oluyor ve alıştırmayı bitirmek de çok zaman alıyor. Sitede kurs süresi yaklaşık 50 saat olarak verilmiş. Ara ara rastlayacağınız, gündelik hayatta sık kullanılabilecek kelimeleri, tamamen bunlardan oluşan alıştırmalardan öğrenmeniz daha kolay ve yararlı olacaktır. 

No Typing Random Finnish: Bu alıştırmanın özelliği yazma olmaması, sadece tıklama var ve rastgele kelimelerden oluşuyor. Ben bu alıştırmayı hiç yapmadım ve yazıyı hazırlamak için incelerken ensimmäinen yerine ensimäinen yazılmış olduğunu gördüm. Umarım 555 kelime içinde başka hata yoktur. Süresi yaklaşık dokuz saatmiş.

Interrogatives: Soru kelimeleri. İlk bölümde kelimeler, ikinci bölümde örnek soru cümleleri var. Toplamda 39 kelime ve cümleden oluşuyor, süresi de yaklaşık 39 dakika. Finceye çok yeni başladıysanız soru cümleleri uzun ve anlamsız gelebilir.

Food and Drink (in Pictures): Yiyecek, içecek ve temel mutfak ve sofra gereçleri ile ilgili bir alıştırma. Hem eğlenceli hem de İngilizce bilmeyenler için uygun çünkü 88 kelimeyi resimlerle öğretiyor, süresi de bir saat kadar.

Siivousverbit: Temizlik ve ev işleri ile ilgili fiiller. Yine İngilizce bilmeyenler için uygun, resimlerle öğretilen 46 kelime var, süresi de 46 dakika olarak verilmiş.

A Finnish Course in Pictures with Audio: Hem ses hem görüntü hem yazı var, yararlı olabilir. Dezavantajları uzun olması (953 kelime, 16 saat) ve bütün resimlerin kelimeleri tam olarak karşılamaması. Mesela bulaşık yıkamak fiilinin resminde deterjan döken bir kadın var, yanlış anlaşılabilir. Neyse ki, "more" düğmesini tıkladığımızda İngilizcesini gösteriyormuş.

100 Short 2-3 Letter Finnish Words: Kelimelerin ortak özelliği 2-3 harften oluşması. Birbiriyle benzer ama anlamı farklı 134 kelimeyi alfabetik sırayla öğretiyor. Bu alıştırmayı yaklaşık iki saatte tamamlayabiliyormuşuz. Bir yandan kolay ve eğlenceli gibi, bir yandan da hepsi birbirine karışıp sinir bozabilir: aho, ajo, ale, apu, aro, ase, asu…

Fincede tekil ve çoğul

Bu yazının konusu bir örnek üzerinden Fincede ismin bütün hallerinde tekil ve çoğul.

Ayna kelimesinin tekil ve çoğul şekillerini ismin bütün hallerine göre aşağıda görebilirsiniz. Genel bir fikrimiz olsun. Normalde bir ismin bütün hallerini gösteren tablolar karşıma çıkınca, bu kadar şeyi ben nasıl öğreneceğim diye bana fenalık geliyor. Üstelik hepsi birbirine benziyormuş gibi gelmeye başlıyor. Diğer yandan, bunları öğrenebilmek için tek tek incelemek kadar, topluca görmek de gerekiyor. 

Dilbilgisi halleri

peili

1. nominatiivi: peili-peilit
2. genetiivi: peilin-peilien
3. partitiivi: peiliä-peilejä
4. akkusatiivi: peili/peilin-peilit 

Bulunma, yönelme ve ayrılma halleri:

1. inessiivi: peilissä-peileissä
2. elatiivi: peilistä-peileistä
3. illatiivi: peiliin-peileihin
4. adessiivi: peilillä-peileillä
5. ablatiivi: peililtä-peileiltä 
6. allatiivi: peilille-peileille

Diğer haller:

1. essiivi: peilinä-peileinä 
2. translatiivi: peiliksi-peileiksi 
3. abessiivi: peilittä-peileittä 
4. instruktiivi: tekil yok-peilein 
5. komitatiivi: tekil yok-peileine-+iyelik eki

Bunlardan, partitiivi halin çoğulu ile ilgili bir yazıyı ve bir testi blogumda bulabilir, çoğul etiketine tıklayarak konuyla ilgili başka ne varmış diye bakabilirsiniz. Yukarıdaki hallerle ilgili hiç bilginiz yoksa partitif etiketine tıklayabilir, Fince nereden, nerede, nereye başlıklı yazımı okuyarak da bulunma, yönelme ve ayrılma halleri ile ilgili fikir edinebilirsiniz. 

Fince Tip 5 fiil çekimleri

Bu yazının konusu Fince Tip 5 fiiller ve bunların çekimi ile ilgili kurallar.

Bu tip fiiller -ita/-itä ile biten fiiller. Fiil çekimi için önce bunları çıkarıp yerine -itse koyuyoruz. Sonra da kişi eklerini koyuyoruz. Bu yaptığımız pratik şekli. Diğer şekilde, sondaki -ta/-tä çıkarılarak fiil kökü bulunuyor, sonra fiil köküne -tse ekleniyor, ondan sonra da kişi ekleri koyuluyor. Bir sınava filan girecekseniz lazım olur belki, bu ikincisi kuralın esas uygulanma şekli ama sonuçta ikisi aynı hesaba geliyor.

• tarvita: ihtiyaç duymak, ihtiyacı olmak

• tarvita: tarv+itse+kişi eki

tarvitsen, tarvitset, tarvitsee, tarvitsemme, tarvitsette, tarvitsevat

Hem bu fiili kullanabilmek hem de diğer Tip 5 fiillerle karşılaştığımızda onların çekimini yapabilmek için ihtiyaç duymak fiilini ve geniş zaman çekimini iyice ezberlemekte fayda var.

lukita

Fince öğrenmek için yararlandığım kaynaklarda Tip 5 fiillerin sayısının az olduğunu, bu fiillerin pek sık kullanılmadığını okudum. Verilen örneklerin sayısı da pek çok değil. Bunun üzerine, ben kendim araştırayım dedim ve başka yerlerde rastlayamayacağınız bir liste hazırladım, tren gibi uzamasın diye de ara ara fiil çekimlerini koydum.

Tip 5 fiillere örnekler:

• ansaita: kazanmak, hak etmek
• hallita: yönetmek, idare etmek, hükmetmek
• häiritä: rahatsız etmek, sataşmak
• hillitä: kontrol etmek, kendini, duyguları, yatıştırmak, kontrol altında tutmak
• vallita: üstün gelmek, baskı kurmak

vallitsen, vallitset, vallitsee, vallitsemme, vallitsette, vallitsevat

• himoita: şiddetle arzulamak, bir şeyi, duygusal olarak, birini, cinsel olarak
• harkita: tartmak, üzerinde düşünmek
• havaita: algılamak, gözlemlemek, belirlemek
• iloita: sevinmek
• mainita: bahsetmek, anmak
• sijaita: bulunmak
• tulkita: çözmek, deşifre etmek, yorumlamak, açıklamak
• tuomita: kınamak, mahkum etmek
• valita: seçmek

valitsen, valitset, valitsee, valitsemme, valitsette, valitsevat

• kahlita: kelepçelemek
• kuohita: hadım etmek
• vangita: hapsetmek

vangitsen, vangitset, vangitsee, vangitsemme, vangitsette, vangitsevat

• ravita: beslemek
• kaulita: dürmek, yufka açmak
• kyyditä: taşımak, birini, araçla
• lääkitä: ilaç vermek, ilaç yazmak
• lukita: kilitlemek, para yatırmak, kasaya
• merkitä: işaretlemek, işaret koymak
• talkita: pudralamak

talkitsen, talkitset, talkitsee, talkitsemme, talkitsette, talkitsevat

• kalkita: badana etmek
• naulita: perçinlemek
• sinkitä: galvanize etmek
• tilkitä: contalamak, sıkıştırmak, bir şeyi

tilkitsen, tilkitset, tilkitsee, tilkitsemme, tilkitsette, tilkitsevät

Fince Tip 4 fiil çekimleri

Bu yazının konusu Fince Tip 4 fiil çekimleri ve sessiz harflerdeki değişimler.

Tip 4 fiiller -ata/-ätä, -ota/-ötä, -uta/-ytä ile biten fiiller. Fiil çekimini yapmak için önce fiil kökünü bulmak, sonra da fiil köküne kişi eklerini koymak gerekiyordu. Tip 4 fiillerin kökünü bulmak için en sondaki a/ä harfinden önceki t harfini çıkarıyoruz.

• haluta→halua
• osata→osaa
• vastata→vastaa

Kişi eklerini koyalım:

• haluan, haluat, haluaa, haluamme, haluatte, haluavat
• osaan, osaat, osaa, osaamme, osaatte, osaavat
• vastaan, vastaat, vastaa, vastaamme, vastaatte, vastaavat

Yalnız, iş bu kadarla bitmiyor. Tip 4 fiillerin 
çekiminde Fin usulü sessiz sertleşmesi oluyor. Fiil kökünde gereken sessiz harf değişikliğini yapıp t harfini çıkardıktan sonra yanına kişi eklerini koymak gerekiyor. Sessiz harflerdeki değişiklikleri gruplandırdım, örnekler verdim. Bunları aşağıda görebilirsiniz:

Sessiz harfin tekrarlanması 

hangata

(k, p, t)

• tykätä→tykkää
• k→kk 
• napata→nappaa 
• p→pp 
• chatata→chattaa 




• t→tt

chattaan, chattaat, chattaa, chattaamme, chattaatte, chattaavat

Çift sessizlerden ikincisinin değişmesi (ll, mm, nn, ng, rr)

• kullata→kultaa 
• ll→lt 
• kammata→kampaa 
• mm→mp
• rynnätä→ryntää 
• nn→nt 
• verrata→vertaa 
• rr→rt
• hangata→hankaa 
• ng→nk 

hankaan, hankaat, hankaa, hankaamme, hankaatte, hankaavat

Tek sessiz harfin değişmesi (d, t)

• tähdätä→tähtää
• d→t
• tavata→tapaa
• v→p

tapaan, tapaat, tapaa, tapaamme, tapaatte, tapaavat

Sessiz harf eklenmesi

• maata→makaa
• t harfini çıkarınca maaa oldu, bir şeye benzemeyince biz de araya k harfini koyduk.
• makaan, makaat, makaa, makaamme, makaatte, makaavat

Yazıda geçen Fince kelimeler ve Türkçe karşılıkları:

• haluta: istemek
• osata: bilmek, bir şeyin nasıl yapıldığını
• vastata: cevap vermek
• tykätä: sevmek, bir şeyi, bir şeyi yapmayı
• napata: kapmak
• chatata: sohbet etmek, internet üstünden anlık yazılı iletişim araçları vasıtasıyla sohbet etmek
• rynnätä: fırlamak, seğirtmek, bir yere aceleyle, fırtına gibi girmek/dalmak
• kammata: taramak, saçını
• verrata: karşılaştırmak, mukayese etmek
• kullata: yaldızlamak, altın yaldızla kaplamak
• hangata: ovmak, ovalamak, fırçalamak
• tähdätä: hedeflemek, yönelmek
• tavata: tanışmak
• maata: yatmak, yatakta vb, yatmak, biriyle

Fince Partitif ve Nominatif Örnekler

Bu yazının konusu Fincede yalın (nominatiivi) ve partitif (partitiivi) kullanımı.

Önce, kedi ve ev kelimelerinin nominatif, partitif, tekil veya çoğul olarak kullanıldığı örnek cümleleri alt alta yazıyorum; alternatifleri topluca görelim. Daha sonra da açıklamalarını yapacağım.

1. Kotona on kissaa 

2. Kotona on kissoja: Evde kediler var.
3. Kissa on kotona: Kedi evde.
4. Kissat ovat kotona: Kediler evde.
5. Kotona on kaksi kissaa: Evde iki kedi var.
6. Kaksi kissaa on kotona: İki kedi evde.
7. Pari kissaa on kotona: Birkaç kedi evde.
8. Kotona on pari kissaa: Evde birkaç kedi var.
9. Kotona on yksi kissa: Evde bir tane kedi var. 
10. Kotona on kissa: Evde kedi var.

Cümlelerimizi inceleyip yorumlayalım: 

Kissa

1. Kotona on kissaa

Kissaa: partitif tekil. Arkadaşıma söyledim, "Biz Finlandiya'da kedi yemeyiz pek" dedi! Ne demek istediğini sorduğumda da, "evde köfte var" der gibi "evde kedi var" diyemezsin dedi. Kısacası, kullanılmıyor.

2. Kotona on kissoja. 

Kissoja: partitif çoğul. "Şurada şu var" kalıbıyla kurduğumuz bir cümle olduğu için partitif oldu. Çoğul partitif olmasının nedeni de, evde birden çok kedi olduğunu belirtmek istiyoruz, sayısını vermiyoruz ve kedi, sayılabilir bir isim.

-Millaisia ​​eläimiä kotona on: evde ne tür hayvanlar var?
-Kotona on kissoja: evde kediler var.

3. Kissa on kotona. 

Kissa: nominatif tekil. Bilinen, belli bir kedi söz konusu; cümlenin öznesi de bu kedi ve yalın halde. En basitinden bir cümle kalıbı.

-Missä kissa on: kedi nerede?
-Kissa on kotona: kedi evde.

4. Kissat ovat kotona.

Kissat: nominatif çoğul. Bilinen, belli kediler söz konusu ve bunlar cümlenin öznesi.

-Missä kissat ovat: kediler nerede?
-Kissat ovat kotona: kediler evde.

5. Kotona on kaksi kissaa.

Kaksi kissaa: partitif tekil. Sayılardan sonra tekil partitif geliyordu, burada da öyle.

-Kuinka monta kissaa kotona on: evde kaç kedi var?
-Kotona on kaksi kissaa: evde iki kedi var. 

6. Kaksi kissaa on kotona.
Kaksi kissaa: partitif tekil. "İki kedi evde, üç kedi de bahçede" gibi bir cümlenin parçası olması durumunda daha anlamlı olacaktır.

-Missä kissat ovat: kediler nerede?
-Kaksi kissaa on kotona ja kolme kissaa on kadulla: iki kedi evde, üç kedi de sokakta.

7. Pari kissaa on kotona.

Pari kissaa: partitif tekil. Pari (birkaç) her zaman tekil partitifle devam ediyordu.

-Missä olet nähnyt kissat: kedileri nerede gördün?
-Olen nähnyt pari kissaa kotona, pari kissaa kadulla: birkaç kediyi evde, birkaç kediyi sokakta gördüm. İpucu: Bir fiil köküne -nut/-nyt gelmiş, önüne de olla fiilinin şimdiki zamandaki çekimi koyulmuşsa perfekti kipi kullanılmıştır.

8. Kotona on pari kissaa. 

Pari kissaa: partitif tekil. Pari (birkaç) her zaman tekil partitifle devam ediyordu. Yukarıdaki cümleden farkı, neyi vurgulamak istediğimizle ilgili.

-Kuka on kotona: evde kim var?
-Kotona on pari kissaa: evde birkaç kedi var

9. Kotona on yksi kissa.

Yksi kissa: nominatif tekil. Bir rakamından sonra gelen kelime partitif değil, nominatif halde olmalı.

-Kuinka monta kissaa kotona on: evde kaç kedi var?
-Kotona on yksi kissa: evde bir (tane) kedi var.

10. Kotona on kissa.

Kissa: nominatif tekil. Burada, yukarıdaki örnekte olduğu gibi sayıyı vurgulamıyoruz. Evde belli bir kedinin olduğunu söylüyoruz.

-Mitä kotona on: evde ne var?
-Kotona on kissa: evde bir kedi var.

İlk başta gözümde çok büyütmüştüm ama şimdi, Fincedeki partitif hali ve tekil ve çoğul partitif ekleri öğrenmek biraz "zor ama, imkansız değil" diye düşünüyorum. İpucu: Türkçede "….. diye düşünüyorum" kalıbıyla biten cümlelerimiz Fincede "düşünüyorum da" anlamına gelen "luulen, että" veya "ajattelen, että" ve benzerleriyle başlanarak kuruluyor.