Bu yazının konusu Fincede yalın (nominatiivi) ve partitif (partitiivi) kullanımı.
Önce, kedi ve ev kelimelerinin nominatif, partitif, tekil veya çoğul olarak kullanıldığı örnek cümleleri alt alta yazıyorum; alternatifleri topluca görelim. Daha sonra da açıklamalarını yapacağım.
Kotona on kissaa- Kotona on kissoja: Evde kediler var.
- Kissa on kotona: Kedi evde.
- Kissat ovat kotona: Kediler evde.
- Kotona on kaksi kissaa: Evde iki kedi var.
- Kaksi kissaa on kotona: İki kedi evde.
- Pari kissaa on kotona: Birkaç kedi evde.
- Kotona on pari kissaa: Evde birkaç kedi var.
- Kotona on yksi kissa: Evde bir tane kedi var.
- Kotona on kissa: Evde kedi var.
Kissa
|
Kissaa: partitif tekil. Arkadaşıma söyledim, "Biz Finlandiya'da kedi yemeyiz pek" dedi! Ne demek istediğini sorduğumda da, "evde köfte var" der gibi "evde kedi var" diyemezsin dedi. Kısacası, kullanılmıyor.
2. Kotona on kissoja.
Kissoja: partitif çoğul. "Şurada şu var" kalıbıyla kurduğumuz bir cümle olduğu için partitif oldu. Çoğul partitif olmasının nedeni de, evde birden çok kedi olduğunu belirtmek istiyoruz, sayısını vermiyoruz ve kedi, sayılabilir bir isim.
-Millaisia eläimiä kotona on: evde ne tür hayvanlar var?
-Kotona on kissoja: evde kediler var.
3. Kissa on kotona.
-Missä kissa on: kedi nerede?
-Kissa on kotona: kedi evde.
4. Kissat ovat kotona.
-Missä kissat ovat: kediler nerede?
-Kissat ovat kotona: kediler evde.
5. Kotona on kaksi kissaa.
-Kuinka monta kissaa kotona on: evde kaç kedi var?
-Kotona on kaksi kissaa: evde iki kedi var.
6. Kaksi kissaa on kotona.
Kaksi kissaa: partitif tekil. "İki kedi evde, üç kedi de bahçede" gibi bir cümlenin parçası olması durumunda daha anlamlı olacaktır.
-Missä kissat ovat: kediler nerede?
-Kaksi kissaa on kotona ja kolme kissaa on kadulla: iki kedi evde, üç kedi de sokakta.
7. Pari kissaa on kotona.
Pari kissaa: partitif tekil. Pari (birkaç) her zaman tekil partitifle devam ediyordu.
-Missä olet nähnyt kissat: kedileri nerede gördün?
-Olen nähnyt pari kissaa kotona, pari kissaa kadulla: birkaç kediyi evde, birkaç kediyi sokakta gördüm. İpucu: Bir fiil köküne -nut/-nyt gelmiş, önüne de olla fiilinin şimdiki zamandaki çekimi koyulmuşsa perfekti kipi kullanılmıştır.
8. Kotona on pari kissaa.
Pari kissaa: partitif tekil. Pari (birkaç) her zaman tekil partitifle devam ediyordu. Yukarıdaki cümleden farkı, neyi vurgulamak istediğimizle ilgili.
-Kuka on kotona: evde kim var?
-Kotona on pari kissaa: evde birkaç kedi var
9. Kotona on yksi kissa.
Yksi kissa: nominatif tekil. Bir rakamından sonra gelen kelime partitif değil, nominatif halde olmalı.
-Kuinka monta kissaa kotona on: evde kaç kedi var?
-Kotona on yksi kissa: evde bir (tane) kedi var.
10. Kotona on kissa.
Kissa: nominatif tekil. Burada, yukarıdaki örnekte olduğu gibi sayıyı vurgulamıyoruz. Evde belli bir kedinin olduğunu söylüyoruz.
-Mitä kotona on: evde ne var?
-Kotona on kissa: evde bir kedi var.
İlk başta gözümde çok büyütmüştüm ama şimdi, Fincedeki partitif hali ve tekil ve çoğul partitif ekleri öğrenmek biraz "zor ama, imkansız değil" diye düşünüyorum. İpucu: Türkçede "….. diye düşünüyorum" kalıbıyla biten cümlelerimiz Fincede "düşünüyorum da" anlamına gelen "luulen, että" veya "ajattelen, että" ve benzerleriyle başlanarak kuruluyor.