31 Mart 2019 Pazar

Fince Tip 1 fiil çekimlerine devam

Bu yazının konusu Fince Tip 1 fiil çekimlerindeki harf değişiklikleri.


Fincede, Tip 1 fiillerin çekiminde kuvvetli ünsüzler zayıf ünsüzlere dönüşüyor. Türkçede de benzer şekilde sert ünsüzler, yumuşak ünsüzler var ama Fincedekiler bunlarla aynı olmadığı için ben kendimce bunlara kuvvetli ünsüzler ve zayıf ünsüzler dedim. Fince Tip 1 fiil çekimleri yazısında hem bu tip fiillerin normal çekimlerini hem de T harfinin düştüğü bir örneği görmüştük, şimdi bu değişiklik konusunu detaylı olarak görelim.

T, TT, K, KK, NT ve RT harflerinin bulunduğu fiillerin çekiminde bu kuvvetli ünsüzler zayıf ünsüzlere dönüşüyor. Aşağıda özetliyorum fakat bakıyorum da, pek bir şey anlaşılmıyor. En iyisi, sonrasında örnek fiiller vermek. 
  • T harfi D oluyor
    • Bu durum Türkçede de bazı fiillerde var: gitmek→giderim 
  • TT varsa tek T oluyor
  • K harfi düşüyor
  • KK varsa tek K oluyor
  • NT varsa NN oluyor
  • RT varsa RR oluyor
Bu düşenler, değişenler yani zayıflayanlar 3. tekil ve 3. çoğul şahıs haricindekiler. Üçüncü tekil ve çoğul şahıs çekimleri kuvvetli harflerle yani fiil kökündeki harflerle yapılıyor, değişmiyor. 


odottaa
nukkua
alkaa
kaataa
lentää
ymmärtää
T düştü
K düştü
K düştü
TD
NT→NN   
RT→RR
zayıf
odotan
nukun
alan
kaadan
lennän
ymmärrän
zayıf
odotat
nukut
alat
kaadat
lennät
ymmärrät
kuvvetli
odottaa
nukkuu
alkaa
kaataa
lentää
ymmärtää
zayıf
odotamme
nukumme
alamme
kaadamme
lennämme 
ymmärrämme
zayıf
odotatte
nukutte
alatte
kaadatte
lennätte
ymmärrätte
kuvvetli
odottavat
nukkuvat
alkavat
kaatavat
lentävät
ymmärtävät

beklemek
uyumak
başlamak
dökmek
uçmak
anlamak

Fiil tipleriyle ilgili sonraki yazım Fince Tip 2 fiil çekimleri.

Yazıda geçen Fince kelimeler ve Türkçe karşılıkları:


·       odottaa: beklemek
·       kaataa: dökmek
·       nukkua: uyumak
·       lentää: uçmak
·       alkaa: başlamak
·       ymmärtää: anlamak

Son güncellediğim yazım

Bilinen Geçmiş Zaman-Imperfekti

Bu yazının tamamını  Imperfekti-Bilinen Geçmiş Zaman | Keyfimce Fince (wordpress.com)  adresinde bulabilirsiniz. Bilinen geçmiş zaman fiil ç...