23 Mart 2017 Perşembe

Fince Türkçeye benzer mi?

Bu sorunun cevabını Web sitemde de okuyabilirsiniz.
Fince Türkçeye Benzer mi? | Keyfimce Fince (wordpress.com)




Hem evet hem hayır. Hayır, çünkü aynı dilden aldığımız bazıları hariç, bunlara örnek olarak da aklıma şu anda sadece ananas geliyor, Fince kelimelerin çoğu Türkçe kelimelerden çok farklı. Evet de demiştik, o zaman Fince ve Türkçe arasındaki benzerliklere bir bakalım:

Bizimki gibi sondan eklemeli bir dil olması nedeniyle, kelimeler değilse de, kelimelerin neden, nasıl "o hale geldiği" çok kolay anlaşılıyor. Fincede de tek kelimeyle "evlerimizden" diyebilirsiniz.
Ekledikçe eklemişler çünkü onlarda da ismin bizdeki gibi halleri var, eve, evde, evden gibi. Yalnız, Fincede ismin çook halleri var anladığım kadarıyla.

Kitap kelimesinin kitabım olmasına şaşmıyorsanız, kaupunki kelimesinin ek alıp kaupungin olmasına yani k'nın yumuşayıp g olmasına ve benzeri değişikliklere alışmanız hiç zor olmuyor.

Ünlü uyumunu hatırladınız mı? Ev, eve; sabun, sabuna. Ünlü uyumu Fincede de var; jääkaappiin (jääkaappi: buzdolabı, jääkaappiin: buzdolabına), saunaan (sauna: sauna, saunaan: saunaya). A'lar a'lara, i'ler i'lere işte.

Peki Fince yazıldığı gibi mi okunur? Önce konuya açıklık getirmek için İngilizceden örnek vereyim: Mesela c harfinin önüne h gelip ch- olunca ç olarak, önüne a gelip ca- olunca k olarak okunuyor ya, Fincede ve Türkçede böyle değil. Türkçede her harfin karşılığı olan tek bir ses vardır, bir harfin önüne, arkasına hangi harf gelirse gelsin, bu harf aynı şekilde, oku
nur. Bazılarının okunuşu farklı da olsa (bkz. Fince telaffuz), Fincede de harflerin okunuşu komşu harflere göre değişmiyor. Önemli olan da bu. "Yazıldığı gibi okunma" ise biraz daha ayrı bir şey ve konumuzla alakası yok.

Fince de cinsiyetçi bir dil değil, hän, "o" demek. İngilizcedeki gibi dişi, erkek olarak ayırım yok (he/she diye ayrı ayrı kullanılmıyor).

Ekleri öğrenmediğinizde zor gelse de, ben, sen, onlar demeden konuşmanız Fincede de mümkün. Geldim dediğinizde gelenin birinci tekil şahıs (ben) olduğu nasıl anlaşılıyorsa, "tulin" dediğinizde de anlaşılıyor. Ben geldim veya minä tulin demenize gerek yok, tabii gelenin kim olduğunu vurgulamanız gerekmiyorsa.



Kendi kendine Fince öğrenmeye kalkmış biri olarak bunları anladığımda, zor bir dil olmasına karşın Finceyi sevdim.


Son güncellediğim yazım

Bilinen Geçmiş Zaman-Imperfekti

Bu yazının tamamını  Imperfekti-Bilinen Geçmiş Zaman | Keyfimce Fince (wordpress.com)  adresinde bulabilirsiniz. Bilinen geçmiş zaman fiil ç...