Fince nereden

Bu yazının konusu Fincede nereden geldiğimizi söylemek.

Fincede nereden geldiğimizi söylemek için Türkçede -den/-dan ekler gibi, Fincede aynı amaçla kullanılan ekleri koymamız gerekiyor. Ayrılma ya da uzaklaşma ekleri de denen bu -den/-dan ekleri Fincede iki tip:

1. Fincesi elatiivi olup, Türkçe elatif diyeceğim ayrılma ekleri: -sta/-stä 
2. Fincesi ablatiivi olan ve ablatif de denebilecek ayrılma ekleri: -lta/-ltä
   

Ayrılma eklerini kullanarak nereden geldiğimizi söylemek:

• Üstü kapalı yerlerden gelişten söz ediyorsak elatif yani -sta/-stä ekliyoruz.
• Te tulitte sairaalasta: Onlar hastaneden geldiler 
• Me tulimme apteekista: Biz eczaneden geldik 
• He tulevat yökerhosta: Onlar gece kulübünden geliyorlar
• Açık alanlardan söz ediyorsak, geldiğimiz yerin sonuna ablatif yani -lta/-ltä eklerini koyuyoruz.
• Me tulemme bussipysäkiltä: Biz otobüs durağından geliyoruz 
• Sinä tulet kioskilta: Sen büfeden geliyorsun
  Bildiğiniz gibi, müşteri olarak büfenin içine giremeyiz. Bu nedenle, büfeden bir şeyler alıp gelmişsek -lta ekini koymamız gerekiyor. 
• Minä tulen torilta: Ben pazar yerinden geliyorum
• Geldiğimiz ülkeyi söylerken çoğunlukla elatif yani -sta/-stä ekliyoruz.
• Minä tulen Turkista: Ben Türkiye'den geliyorum
• Hän tuli Suomesta: O Finlandiya'dan geldi
• Te tulitte Englannista: Siz İngiltere'den geldiniz
• Bazı ülkelerden geliş -lta/-ltä ekleri koyularak ifade ediliyor. 
• Venäjä→Venäjältä
• Çeşitli şehir ve ada isimlerinin hangi eki aldığını görmek için missa-asut-tampereella-vai-helsingissa bağlantısına tıklayabilirsiniz. Aşağıdaki bilgileri de yine aynı bağlantıdan aldım.
• Bir sıfatla birlikte oluşturulmuş yer isimlerinde sıfat ayrı ek alıyor, diğer kelime ayrı ek alıyor. Önce Türkçe açıklayayım: Örneğin yer adı Eskişehir olsun; Eskişehir'den değil, Eskidenşehirden dememiz gerekiyor.
• Vanhaupunki→Vanhastakaupungista
•  ….ada, .....nehir, .....tepe gibi, sonu doğa ile ilgili kelimelerle biten bir yer adları ise buradan geldiğimizi çoğunlukla -lta/-ltä ekleriyle ifade ediyoruz.
  

Özellikle, -a/-ä, -o/-ö, -u/-y ile biten kelimelerde işimiz kolay, a, u o ile bitiyorsa -sta ya da duruma göre -lta diye yapıştırıyoruz hemen. Kelime ä, y veya ö ile bitiyorsa -stä ya da -ltä ekleyeceğiz. 

Fakat -e, -i, si ve -nen ile biten kelimelerde ekleri koymadan önceki harflerde bazı değişiklikler oluyor. İlaveten, kelimenin içinde ünsüz yumuşaması/değişmesi de olabiliyor. Bunlar ayrı bir yazının konusu, şimdilik örneklerle göz alışkanlığı edinmeye çalışalım:

· Englanti→Englannista · keskus→keskuksesta · Helsinki→Helsingistä · silta→sillalta · Turkki→Turkista · bussipysäkki→bussipysäkiltä · Suomi→Suomesta · kaupunki→kaupungista
Fincedeki ayrılma, bulunma ve yönelme ekleri için Fince nerede nereden nereye yazıma da bakabilirsiniz.

Yazıda geçen Fince kelimeler ve Türkçe karşılıkları:

· tulla: gelmek	· bussipysäkki: otobüs durağı
· Turkki: Türkiye	· kiosk: büfe
· Suomi: Finlandiya	· tori: pazar yeri
· Englanti: İngiltere	· kaupunki: şehir
· Mustameri: Karadeniz · apteekki: eczane · sairaala: hastane	· keskus→keskuksesta · yökerho: gece kulübü