Fince giriş kapısı hangisi?

Finlandiya'da günlük hayatta karşımıza çıkabilecek, basit ama önemli kelimeler ve uyarıları bir kafe (kahvila) senaryosu içinde aktardım. 

Kapının yanında Avoinna yazısını gördünüz, orası açıkmış. Zaten kapalı olsa, kapıya bir yere Suljettu diye yazı asarlardı. Fakat bir de Ma-Pe klo 10-20, altında da La klo 10-23 yazıyor. Bu kısaltmalardan anlayacağınız, orası pazartesi-cuma saat 10-20 arası, cumartesi saat 10-23 arası açıkmış. Gün, saat uygunsa artık içeriye girebilirsiniz ama yan yana iki kapı var, birinde Sisäänkäynti yazıyor, diğerinde Uloskäynti. Ne yapacaksınız, Sisäänkäynti yazan kapıdan gireceksiniz; giriş orası. Uloskäynti ise çıkış. Kapıyı ittiniz, kıpırdamadı çünkü orada Vedä yazıyordu ve çekiniz anlamına geliyordu. Neyse içeriden Työnnä yazısını gören biri bunun itiniz demek olduğunu biliyordu da kapıyı itip açtı.

Oturup sipariş vermeden önce hemen bir tuvalete gideyim dediniz, etrafa şöyle bir bakınca önce Tervetuloa yazısını gördünüz, o değil, orada hoş geldiniz yazıyor. Biraz daha bakınınca altında WC yazan oku gördünüz. O tarafa gidince yine iki kapı çıkmaz mı karşınıza; birinin kapısında Miehet, diğerinde Naiset yazıyor. Kadınsanız naiset (kadınlar) yazan kapıya, erkekseniz miehet (erkekler) yazan kapıya yönelin. Kapıda Epäkunnossa yazıyorsa yandınız, çalışmıyor, bozuk demek. Öyle bir yazı yok, içeri girdiniz, bir yerlerde Varattu yazıyorsa o tuvalet doludur, kapıyı zorlamayın. Vapaa yazıyorsa muhtemelen müsait yani boştur, siz yine de kapıyı tıklatın, ses gelmezse girin. Bu yazı, asılmış, döndürebileceğiniz bir levhada ise o zaman arkasını çevirin, Varattu yazısını dışa bakacak şekle getirip içeri öyle girin ki arkanızdan gelen kişi oranın dolu olduğunu anlasın. İşiniz bitip çıktığınız zaman yine çevirin, Vapaa olarak bırakın ki boş olduğu belli olsun.

"Vapaa", demek ki tuvalet boşmuş

Artık dönüp kahvenizi ısmarlayabilirsiniz ama geldiğiniz tarafa değil yanlışlıkla aksi tarafa yöneldiniz, orada da bir kapı, Yksityinen yazıyor, özel demek, girmeyin. Hele bir yerlerde Ei sisäänkäyntiä yazıyorsa hiç girmeyin, girilmez demek. Hätäuloskäynti ise acil çıkış kapısı, gerekmedikçe oradan çıkmaya çalışmayın. Bir şekilde kahveyi ısmarladınız, kahve gelene kadar çıkıp kapının önünde bir sigara içeyim dediniz, sağa sola baktınız, Tupakointi kielletty diye bir yazı varsa sigara içmek yasaktır. Belirtmeden geçmeyelim, ister duvarda ister göl kenarında ya da saunada asılı bir tabelada olsun, yazıda Kielletty geçiyorsa orada yapılması yasak (yasaklanmış) olan bir şey vardır, aman Varo (dikkat)! Neyse, kahveniz hazırlanmıştır, siz en iyisi üstünde Vedä yazan kapıyı çekip açın, içeri girip sıcacık kahvenizi için. Afiyet olsun. Bu arada Fince gazete ilanlarına da bir göz atın.